سه تار سازان حرفه ای ایران
2 قرن سه تار سازان حرفه ای ایران، اسامی براساس تاریخ تولد:
سه تار مرحوم یحیی
از ارامنه جلفای اصفهان معروف به *یحیی اول( یا قدیم) تولد حدودا" 1200 و در دوره ناصری می زیسته ، نمونه کاری از ایشان نزد مرحوم حاجی آقا محمد ایرانی است که کاسه نسبتا" بزرگ و دسته بلندی دارد. وبسیار استادانه ساخته شده و خوش صداست.که حاجی محمد در زمان حیات خودش فروخت به دکتر صفوت که بعد ایشان دسته ساز را برید که داخل جعبه اش جا بشود .
*(درکتاب تاریخ موسیقی ایران نوشته حسن مشحون آمده است که حاج طایر از اوستا فرج الله بزرکتر است و همچنین ذکر شده که با آنکه حاج طایر شاگرد یحیی اول نبوده ولی در ساخت سه تار هایش از الگوی سه تار های یحیی استفاده کرده است.پس یحیی اول از نظر سن از حاج طاهر و اوستا فرج الله بزرکتر بوده است - و چون بعد از او یحیای دیگری در ساخت تار شهرت پیدا کرد ، این استاد را یحیی اول یا قدیم گفتند).
سه تار مرحوم اوستا فرج الله
معروف به کار اوستا ، تولد حدودا" *1214 سه تاری داشت بنام اسپهبد که ساز دست درویش خان بوده و نزد محمد مهدی کمالیان است و یک نمونه دیگر آن نزد موحوم نور علی الهی است و یکی دست مرحوم فرهاد دلشاد و سه تار دیگری به نام قلندر نزد خواهر زاده برومند و تعدای دیگر...
*(طی نظریه کانون ساز سازان مرحوم یحیی تار ساز در سال 1310 در سن 56 سالکی فوت نموده یعنی متولد 1254 میباشد.و اوستا فرج الله ، استاد یحیی تارساز بوده و عملا" در آن زمان کسی استاد میتواند باشد که حداقل تجربه ای را پشت سر گذاشته باشد علی الخصوص در زمان قدیم که فراگیری فن مانند حال، نبود که یک جوان 30 ساله کلی مطلب بلد باشد بلکه آن موقع افراد برای استادی سالیان دراز شاگردی میکردند.پس اوستا فرج الله حدودا" 55 سال داشته که یحیی تار ساز جوان شاید 15 ساله بوده که شاگردی او را کرده است).
_ سه تار مرحوم حاجی محمد کریمخان ، هم عصر استا فرج الله که سه تار هایش مرغوب و نایاب است.
سه تار مرحوم حاج طاهر (طایر)
بدون مهر _تولد حدودا" *1210 چند نمونه کار بنام محک و بلبل و تهمتن دست محمد رضا لطفی و سه تاری بنام مسکین نزد قشنگ کامکار ( متاسفانه ساز مسکین توسط شخصی به بهانه تعمیر آن ، گرفته و به خارج از کشور برده شده است ) و یکی در موزه موسیقی ملی ایران واقع در {تهران میدان تجریش ، خیابان در بندی ( مقصود بیک ) سه را ه تختی ، کوچه نمازی } نگهداری میشود، وتعدادی دیگر ...
*(حاج طاهر و اوستا فرج الله هر دو از استادان زمانه خویش بودند که اوستا فرج الله در تار سازی و حاج طاهر در سه تارسازی شهرت داشتند.چنانچه در تاریخ موسیقی ایران نوشته حسن مشحون آمده است که حاجی طاهر از نظر زمانی بر استاد فرج الله مقدم است).
سه تار مرحوم سید جلال
بدون مهر _ اهل قزوین از شاگردان حاج طاهر تولد حدودا" *1247 در تهران با لباس درویشی می زیست ، و مولوی به سر می گذاشت و در علم اعداد و رمل دست داشت . نمونه کار دو ساز بنام (بی نظیر) و (مشحون)ساز بی نظیر نزد آقامحمدایرانی مجرد و سپس به دکتر داریوش صفوت و بعد به خانمی از بستگان فریدون اهتشامی رسید. وساز مشحون دست آقای حسن مشحون که بنام ایشان معروف بود که توسط دکتر داریوش صفوت ( رئیس وقت) برای مرکز حفظ و اشاعه موسیقی خریداری شد.و تعداد معدودی که موجود است.
*(طی نظریه ای که در کتاب سوز وساز عشقی بیان شده، مرحوم عشقی در سن 13 سالگی با استادش سید جلال آشنا شده ودر خاطراتش آمده است.سید جلال سالی یکی دوبار با پای پیاده به تشرف خانه خدا میرفته [ معمولا"افراد جا افتاده به زیارت خانه خدا میروند ] پس زیاد پیر و جوان نبوده و لحضه آشنایی عشقی با سید جلال هم عنوان نشده که سید جلال استادی بود جوان بلکه از او به عنوان مراد و پیر یاد کرده ،پس با این تعاریف میبایستی سن سید جلال لحظه آشنایی عشقی حدودا" 48 سال بوده و عشقی در سال 1282 که متولد شده سید جلال 35 سال داشته است).
* سه تار کار مراغه
* سه تار مرحوم زادور ارمنی ،سه تار های کار زادور بین اهل فن معروف است . وی در یک قرن پیش میزیسته.
*سه تار مرحوم ابوالقاسم اعتمادی(مفتح السلطان) ، اهل تهران متولد فوت از شاگردان مرحوم عباس صنعت .
* سه تار مرحوم علی محمد صفایی ، معروف به( علی محمد خان ) اهل تهران متولد 1276 فوت 1318 خود آموخته ،با استفاده از تجربه گذشتگان.
سه تار مرحوم عشقی
* سه تار محمد نوایی معروف به عشقی ،با مهر (عشقی) اهل تهران متولد 1282،فوت 1366 ازشاگردان مرحوم استاد سیدجلال. [ درباره سه تار عشقی و قیمت آن به قسمت مقالات همین وبسایت مراجعه شود]
*سه تار مرحوم محمد مهدی کمالیان،اهل تهران متولد1297،فوت 1376 خود آموخته ، بااستفاده از راهنمائیهای عود ساز عرب ، بابا خان عرفاتی [درباره سه تار کمالیان وقیمت آن به قسمت مقالات همین وبسایت مراجعه شود]
*سه تار مرحوم نریمان آبنوسی،با مهر (نریمان) اهل ساوه متولد1302 فوت1361 خودآموخته، با استفاده از تجربه گذشتگان.
*سه تار مرحوم سید جواد چایچی اصفهانی، اهل اصفهان متولد 1304 فوت 1372 خود آموخته و با راهنمایی استاد حسن کسایی.
* سه تار مرحوم حسین مسعود، اهل کرمان متولد 1304 فوت 1383 خود آموخته ، با استفاده از تجربه گذشتگان.
*سه تار ابراهیم قنبری مهر،اهل تهران متولد1307 از راهنمایی های مرحوم ابوالحسن صباو ازشاگردان سورن آراکلیان،اتی ین وات لو و...
* سه تار مرحوم اصغر زنگنه ، با مهر (زنگنه ) اهل تهران متولد 1307 فوت 1375 از شاگردان ابراهیم قنبری مهر .
*سه تار ناصر شیرازی، اهل تهران متولد 1318 ساکن کالیفرنیا خود آموخته و بهره از راهنمایی های محمدمهدی کمالیان .
*سه تار مرحوم محمود هاشمی(حکیم هاشمی)اهل تهران متولد 1323 فوت 1375 خود آموخته و بهره از راهنمایی های مرحوم عشقی،
*سه تار حسن زادخیل،با مهر (زادخیل) اهل تهران متولد 1323 از شاگردان ابراهیم قنبری مهر .
*سه تار فرمان مرادی،با مهر (فرمان مرادی) اهل کرمانشاه متولد 1326 ازشاگردان مرحوم عشقی .
*سه تار محمد رضا ژاله،اهل مشکین شهر متولد 1326 خود آموخته ،با استفاده از تجربه گذشتگان.
* سه تار سید نور کرم حسینی، اهل هشتگرد متولد 1327 از شاگردان فرمان مرادی و مدتی نزد مرحوم عشقی.
*سه تار خداداد بحیرایی ، اهل نهاوند متولد 1328 خودآموخته و بهره از راهنمایی های قنبری مهر وفرمان مرادی .
* سه تار سعید پیمانی ، با مهر (پیمانی) اهل بیرجند متولد 1333 خود آموخته ، با استفاده از تجربه گذشتگان.
* سه تار حمید سکوتی ، با مهر(سکوتی) اهل شهر ری متولد 1334 خود آموخته و بهره از راهنمایی های مهدی کمالیان .
*سه تار یدالله گودرزی، با مهر (یدالله ) اهل خرم آباد متولد 1336 خود آموخته و بهره از راهنمایی های ارشد طهماسبی،کیهان کلهر،رضا موسوی زاده،حمید سکوتی.
*سه تار احمد ناظمی،با مهر (ناظمی) اهل تهران متولد 1337 از شاگردان فرمان مرادی و مرحوم محمود هاشمی.
* سه تار محمد رضا عبادی ،با مهر ( عبادی) اهل تهران متولد 1337 از شاگردان فرمان مرادی.
*سه تار محمد رسول جلیلوند زیبا ، با مهر(جلیلوند) اهل قزوین متولد 1338 از شاگردان مرحوم محمود هاشمی .
*سه تار رامین جزایری ، با مهر (جزایری ) اهل تهران متولد 1340 از شاگردان محمود فرهمند، کامران روحانی و ارژنگ ناجی .
* سه تار کیومرث بزرگی ،اهل ؟ متولد 1340 آموخته از کلاسهای ساز سازی مکتب خانه میرزا عبدالله به همت محمد رضا لطفی .
* سه تار داریوش النجری ،با مهر (داریوش) اهل تهران متولد 1342 خود آموخته و بهره از راهنمایی های دکتر توسلی و قنبری مهر .
*سه تار غلامرضا میر هاشمی، با مهر ( میرهاشمی) اهل تهران متولد 1344 از شاگردان رامین جزایری .
* سه تار تورج جمالی ، با مهر ( جمالی ) اهل کرمانشاه متولد 1344 خودآموخته و بهره از راهنمایی های یدالله اشرفی .
*سه تار مرتضی پور ابراهیم،با مهر (مرتضی) اهل رشت متولد 1344 خود آموخته،با استفاده از تجربه گذشتکان.
*سه تارسعیدمحمدی،با مهر ( محمدی) اهل اصفهان متولد 1349 از شاگردان ابراهیم قنبری مهر.
*سه تار محسن رسولی ، با مهر (محسن رسولی) اهل تهران متولد 1349 از شاگردان ابراهیم قنبری مهر.
* سه تار امیر منصور رضایی ، اهل کرج متولد 1353 از شاگردان رامین جزایری .
* سه تار داود علی یاری ، اهل تهران متولد 1354 از شاگردان یدالله گودرزی و بهره از راهنمایی های داریوش النجری.
*سه تار مجیدوسعیدصفری،با مهر ( صفری) اهل شهر ری متولدین1355و1357 از شاگردان یدالله گودرزی.
* سه تار امیر حسین پازوکی،با مهر (پازوکی) اهل تهران متولد 1359 از شاگردان احمد ناظمی.
* سه تار محمود صادق محمدی، با مهر (محمدی) اهل رشت متولد 1360 بهره از راهنمایی های مرتضی پور ابراهیم و حمید سکوتی.
* سه تار عباس ماندی ، با مهر ( ماندی) اهل اصفهان متولد 1360 خود آموخته با استفاده از تجربه گذشتگان و راهنمایی اکبر طغیانی.
* سه تار مجید آیتی ، اهل تهران متولد از شاگردان ابراهیم قنبری مهر.
( هزاران نکته می باید که تا سازی شود ساز )
به دارندگان سه تار حرفه ای: به قول حسین مسعود ، نگهداری از هر اثر هنری خود یک هنر است که باید به دارندگان آنها آموزش داده شود.
