ساز چُگور
ساز چُگور، از یک کاسه طنینی گلابی‌شکل و دسته‌ای مانند دسته تنبور تشکیل شده است که کاسه‌اش از سه‌تار بزرگتر است.
این ساز از خانواده سازهای زهی است و نزد ترکمانان و ترکان رواج دارد.
چگور رایج در جمهوری آذربایجان و نواحی آذربایجان ایران، دارای 9 سیم بوده و نسبتاً از دوتار و تنبور بزرگتر است.
یک نوع از چگور نزد عاشیق‌ها در آذربایجان قوُپوز نامیده می‌شود و از نظر ظاهری شبیه باغلاما است.
تفاوت چگور معمول در منطقه همدان با قوپوز یا ساز عاشیق‌های آذربایجان و سازهای مشابه ترکیه‌ای، در کوک سیم‌ها و تعداد و فواصل پرده‌هاست؛ همچنین سازهای مذکور در شکل و اندازه کاسه و صفحه تفاوت اندکی نیز با هم دارند.
چگور متداول در مناطق ترک نشین همدان معمولاً 9 سیمه است و به‌طورمعمول درحالت دست باز، سه سیم پایین چوگور “ر” و شش سیم بالا “دو”کوک می‌شوند.
چگور دارای 11 الی 13 پرده است، اما نوازندگان حرفه‌ای این ساز، گاه چندین پرده روی صفحه چگور تعبیه می‌کنند.
معمولاً غیر از پرده اول چگور که ربع پرده یا اصطلاحاً کرن است، بقیه پرده‌ها یا اصلی است یا نیم‌پرده.
پرده‌هایی که در نواختن اغلب مقام‌ها و نغمه‌های ترکی به کار می‌رود، عبارت است از اول، سوم، پنجم، هفتم، هشتم و دهم.
از تکنیک‌های نواختن چگور می‌توان به نواختن سرانگشت سوم یا چهارم دست راست بر صفحه چگور اشاره کرد که در بین نوازندگان سازهای خانواده باغلاما در کشور ترکیه نیز مرسوم است.
در پرده‌گیری نیز در حالت نزولی دست چپ بر دسته ساز، نوازنده معمولاً با انگشت سوم بر پرده لا کرن پس از پرده لا و سُل بمل پس از پرده سُل اشاره می‌کند.
با مجید اخشابی همراه شوید
جهت مشاهده مطالب مجید اخشابی کلیک کنید