گوارش :
به تغییراتی که در بدن روی غذا ها صورت می گیرند و آنها را قابل مصرف برای سلول ها می سازند گوارش می گویند.
موادی مانند نمک های معدنی ، ویتامین ها و آب نیاز به گوارش ندارند چون مولکول های آنها به اندازه کافی کوچک و قابل جذب هستند.
از دهان تا معده:
وقتی غذا را می جوید، در واقع آن را با دندان هایتان ریز می کنید.
سه نوع دندان پیش، نیش و آسیاساختمان دندان
خوردن شیرینی و شکلات از عوامل پوسیدگی دندان هاست؛ موادّ قندی غذای باکتری هایی است که در دهان وجود دارند.
این باکتری ها اسید تولید می کنند.
اسید مینای دندان را از بین می برد و در نتیجه سبب پوسیدگی دندان می شود.
حرکات زبانتان سبب می شود تا غذا با بزاق دهان ترکیب شود و به صورت توده های خمیری شکل درآید.
بزاق دهان دارای آب و آنزیم است و از غده های بزاقی ترشح می شود
آنزیم ها مولکول هایی اند که سرعت واکنش های شیمیایی را زیاد می کنند.
بعضی آنزیم ها تجزیهٔ موادغذایی را سرعت می بخشند، مثلاً نوعی آنزیم بزاقی درتجزیهٔ نشاسته به قند ساده نقش دارد.
دستگاه گوارش در آموزش علوم هفتم فصل 13 متوسطه ی اول
دستگاه گوارش شامل لوله ی گوارش و اندام های اطراف لوله ی گوارش (غدد گوارشی ) است.
لوله گوارشی:
لوله گوارشی، لوله پر پیچ و خمی است که از دهان شروع و به مخرج ختم می شود و غذا درآن گوارش یافته و جذب می شود.
این لوله شامل: دهان، حلق، مری، معده ، روده باریک، روده بزرگ و مخرج است.
وقتی غذا وارد مری می شود، ماهیچه های دیوارهٔ مری منقبض و منبسط می شوند.
درنتیجه غذا به پایین و به سمت معده رانده می شود
معده:
بخشی از لوله ی گوارش است که دو نوع گوارش شیمیایی و فیزیکی روی غذا انجام می دهد .
غذا برای مدتی در معده باقی می ماند تا به خوبی با شیرۀ گوارشی معده ترکیب شود
. این شیره را سلول های پوششی معده ترشح می کنند.
شیرهٔ گوارشی معده، آنزیم و اسید دارد. این دو ماده به گوارش مواد غذایی کمک می کنند.
وقتی ماهیچه های دیوارهٔ معده منقبض می شوند، غذا نرم تر و با شیرهٔ گوارشی مخلوط می شود.
روده باریک : درآموزش علوم هفتم فصل 13 متوسطه ی اول
روده باریک مکان اصلی گوارش و جذب غذا است.
این کار با کمک آنزیم های متفاوتی انجام می گیرد که در رودهٔ
باریک وجود دارند. این آنزیم ها، بیشتر مواد مغذّی را گوارش و در نتیجه
تجزیه می کنند.
. بیشتر آنزیم های رودهٔ باریک در پانکراس ساخته می شوند.
آنزیم های ساخته شده در پانکراس از طریق لوله ای وارد ابتدای رودهٔ باریک می شوند.
رودهٔ باریک تنها بخشی از لولهٔ گوارش است که همهٔ مواد مغذّی از آن جذب و وارد خون می شوند.
مولکول های مواد مغذّی در رودهٔ باریک آن قدر کوچک شده اند که می توانند از غشای سلول های آن عبور کنند .
غذای گوارش یافته از راه پرزهای روده جذب خون می شود.
و مواد باقی مانده از گوارش و مواد دفعی حاصل از عمل گوارش به روده بزرگ رانده می شوند.
در سراسر لولهٔ گوارش ما انواعی باکتری زندگی می کنند. باکتری هایی که در رودهٔ بزرگ ما وجود دارند، از مواد گوارش نشده، مانند سلولز تغذیه می کنند.
این باکتری ها ویتامین K و برخی ویتامین های گروه B را تولید می کنند.
رودهٔ بزرگ:در آموزش علوم هفتم فصل 13 متوسطه ی اول
رودهٔ بزرگ می تواند این ویتامین ها را جذب و وارد خون کند.
کار دیگر رودهٔ بزرگ، دفع مدفوع است.
با انقباض ماهیچه های رودهٔ بزرگ، مدفوع به سمت مخرج حرکت می کند.
کبد مخزنی بزرگ
کبد بزرگ ترین غده ی بدن است و وزن آن تقریبا 1/1 تا 1/6 کیلوگرم است.
در قسمت بالای معده و سمت راست آن قراردارد و قسمتی از معده را می پوشاند .
خون موجود در رگ های اطراف رودهٔ باریک، سرشار از مواد مغذّی است.
این خون ابتدا وارد کبد می شود بسیاری از مواد مغذّی در این اندام ذخیره و با توجه به نیاز سلول های بدن به تدریج وارد خون می شوند. کبد همچنین با این مواد، مواد دیگری می سازد که بدن ما به آنها نیاز دارد.
از کارهای دیگر کبد، ساختن صفراست. این ماده در کیسۀ صفرا ذخیره می شود.صفرا در گوارش چربی ها نقش دارد.