برای آنکه با تولید مثل گیاهان گلدار آشنا شویم لازم است در ابتدا اجزای گل را بشناسیم چرا که اندام های تولید مثلی گیاهان گلدار درون گل ها قرار دارد.
اجزای گل کدام اند؟
اجزای گل کدام اند؟
یک گل از ۴ بخش اصلی زیر تشکیل شده است:
کاسبرگ
گلبرگ ها
پرچم
مادگی
در زیر به تفضیل به شرح هر یک از این قسمت های گل می پردازیم:
کاسبرگ گل چیست؟
کاسبرگ خارجی ترین بخش گل می باشد که همانند برگ بوده و وظیفه حفاطت از بخش های داخلی را بر عهده دارد.
گلبرگ گل چه نقشی در تولید مثل گیاه دارد؟
گلبرگ بخش رنگین گل می باشد از این رو در جلب توجه حشرات بسیار موثر است. از طرف دیگر بخش های داخلی گیاه را نیز محافظت می کند.
کار پرچم در گل چیست؟
پرچم در گیاهان گلدار اندام نر محسوب می شود که دو وظیفه زیر را بر عهده دارد.
دانه های گرده را تولید می کند که از آنها گامت نر حاصل می شود.
بویی دارد که در جلب حشرات موثر است.
ساختار پرچم در گیاهان گلدار:
ساختار پرچم در گیاهان گلدار
هر پرچم از دو بخش میله و بساک تشکیل شده است. در بساک کیسه هایی وجود دارد که حاوی دانه های گرده است.
ساختمان گرده گل :
هر دانه گرده دو هسته دارد که هسته رویشی و هسته زایشی نامیده می شوند.
هسته رویشی و سیتوپلاسم اطراف آن، هسته رویشی نامیده می شوند و لوله گرده از آن ساخته می شود.
هسته زایشی و سیتوپلاسم اطراف آن، سلول زایشی نامیده می شود که گامت نر را می سازد.
مادگی گیاه چیست؟
مادگی اندامی در گیاهان است که تخمک و گامت ماده را می سازد و از بخش های زیر تشکیل شده است:
کلاله
خامه
تخمدان
تولید مثل در گیاهان گلدار چگونه اتفاق می افتد؟
لقاح در گیاهان با رسیدن گامت نر به ماده اتفاق می افتد. همان طور که بیان شد، گامت نر در دانه ای گرده و گامت ماده در تخمدان مادگی قرار دارد. از این رو برای لقاح بایستی دانه های گرده روی کلاله مادگی قرار بگیرند. این فرآیند با گرده افشانی اتفاق می افتد.
حشرات، آب، باد و وزن دانه های گرده عوامل تاثیر گذار در گرده افشانی هستند حتی می توان گرده افشانی را خودمان انجام دهیم یعنی دانه های گرده را با دست روی کلاله مادگی همان گل بریزیم.
زمانی که دانه گرده به کلاله مادگی رسید مراحل زیر به ترتیب اتفاق می افتد:
تولید مثل گیاهان گلدار
دانه گرده با جذب آب کلاله متورم می شود.
در دانه گرده لوله گرده ساخته می شود. این لوله مجرایی است که به تخمک های موجود در تخمدان مادگی می رسد.
دو گامت نر از هسته زایشی در طول لوله گرده ساخته می شود.
گامت نر اول با هسته تخمک لقاح یافته و سلول تخم به وجود می آید.
سلول تخم تقسیم شده و گیاه جدید را می سازد.
سایر تخمک ها رشد کرده و دانه می شوند.
گامت نر دوم اندوخته غذایی دانه را می سازد.
تخمدان رشد کرده و میوه را می سازد تا از دانه ها محافظت کند.