فصل اول زنگ علوم
– یکی از راههایی که ما می توانیم درباره ی دنیای اطرافمان اطلاعات جمع کنیم ، مشاهده کردن است .
– مشاهده یعنی ما از همه ی حس های خود درست استفاده کنیم . مثلا با دقت نگاه کنیم و گوش کنیم .
– خداوند به ما انسان ها پنج حس بخشیده که عبارتند از : بینایی ، شنوایی ، بویایی ، چشایی ، لامسه (بساوایی)
– برای اینکه چیزهایی که مشاهده می کنیم در خاطرمان بماند و فراموش نکنیم باید مشاهداتمان را یادداشت کنیم .
– یادداشت کردن باعث می شود ما آن چه را که مشاهده کرده ایم دقیق بیان کنیم .
– در هنگام مشاهده به این نکته دقت کنیم که بوییدن و چشیدن بعضی از چیزها برای ما ضرر دارد .
فصل دوم هوای سالم ، آب سالم
– برای اینکه آلودگی هوا کم شود : – کمتر از ماشین های شخصی برای رفت و آمد استفاده کنیم .
– برای رفت و آمد در شهرهای بزرگاز اتومبیل های عمومی مثل اتوبوس و مترو استفاده کنیم .
– درخت بکاریم – کارخانه ها را از شهرها دور کنیم – دود کارخانه ها ، دود ماشین ها و گرد و غبار هوا را آلوده میکند
– نفس کشیدن در هوای آلوده نه تنها انسان را بلکه جانوران و گیاهان را هم بیمار می کند .
– همه ی جانداران برای زنده ماندن و رشد کردن به آب سالم نیاز دارند .- بعضی از انسان ها با ریختن زباله آب رودها و دریاها را آلوده میکنند .
– آب آلوده جانورانی را که در آب زندگی میکنند بیمار میکند و موجب مرگ آن ها می شود .
– موارد استفاده ی ما انسان ها از آب : – برطرف کردن تشنگی –پختن غذا – شست و شو – آبیاری زمین های کشاورزی – پرورش و صیدماهی
– موارد استفاده جانوران از آب : – شست و شو – نوشیدن – بعضی جانوران غذای خود را از آب به دست می آورند – بعضی جانوران مانندماهی ها برای زنده ماندن به آب وابسته اند .
– برای اینکه آب ها قابل خوردن شوند باید آب را تصفیه کرد .
– در تصفیه خانه آلودگی های آب را جدا می کنند و عوامل بیماری زای آن را از بین می برند .
– برای این که آب قابل آشامیدن شود زحمت زیادی کشیده شده است . پس باید آب را بیهوده باز نگذاریم و از آن به اندازه و درستاستفاده کنیم .
– برای این که محیطی زیبا و سالم داشته باشیم : – درخت بکاریم – از درختان مراقبت کنیم – وقتی به گردش می رویم زباله ها را در سطلزباله یا در یک پلاستیک بریزیم و …
فصل سوم زندگی ما و گردش زمین 1
– زمینی که ما روی آن زندگی می کنیم مانند توپ است که به آن کره می گویند .
– خداوند برای روشن شدن و گرم شدن زمین خورشید را آفریده است .
– وقتی خورشید به زمین می تابد قسمتی از زمین که رو به خورشید است روشن می شود . به این حالت روز می گویند .
– قسمتی از زمین که پشت به خورشید است تاریک است . به این حالت شب می گویند .
– کره ی زمین به دور خودش می چرخد . با چرخش زمین به دور خودش روز و شب به وجود می آید .
– یکبار گردش کامل زمین به دور خودش 24 ساعت طول می کشد . به این 24 ساعت یک شبانه روز می گویند .
– گرمای هوا در ساعت های مختلف روز یکسان نیست .معمولا صبح ها و عصرها خنک تر از ظهرهاست .
– به گرمی و سردی هوا دمای هوا می گویند .
– دمای هوا را با وسیله ای به نام دماسنج اندازه می گیریم .
– دماسنج وسیله ای است که تغییر دمای هوا (گرمی و سردی) را اندازه می گیرد .
– گرما باعث بالا رفتن مایع رنگین دماسنج می شود و سرما باعث می شود که مایع رنگین دماسنج پایین بیاید .
– مایه نقره ای رنگ داخل دماسنج جیوه و مایع قرمز رنگ الکل است .
– گیاهان با استفاده از نور خورشید غذا می سازند .
– جانداران در شب و روز کارهای متفاوتی انجام می دهند . بیشتر آن ها در شب استراحت می کنند ،
اما بعضی گیاهان و حیوانات در شب فعالیت بیشتری دارند .مثلا گل لاله عباسی یا گل محبوبه شب ، شب ها باز می شوند . گل شب بو شبها عطر خود را پخش می کند .
حیواناتی مانند جغد و خفاش شب ها شکار می کنند .
– بیشتر انسان ها در روز کار و فعالیت می کنند . اما بعضی از آن ها مانند پزشکان ، پرستاران ، نگهبانان ، آتش نشان ها و … برای آرامشما شب ها کار می کنند .
فصل چهارم زندگی ما و گردش زمین 2
– نور و گرمای خورشید به همه جای زمین یکسان نمی رسد زیرا نور خورشید به همه جای زمین راست و مستقیم نمی تابد .
– زمانی که نور خورشید به محلی از زمین راست می تابد آن محل گرمتر از زمانی است که خورشید کج یا مایل می تابد .
– در تابستان هوا گرم تر از زمستان است زیر نور خورشید به طور راست به زمین می تابد .
اما در زمستان به صورت مایل می تابد .- دمای هوا در فصل های مختلف سال فرق دارد .-
چهار فصل سال عبارتند از : بهار ، تابستان ، پاییز ، زمستان .
– به جابجایی و حرکت هوا باد می گویند
– جهت وزش باد را به وسیله ی بادنما مشخص می کنند .
فرفره سرعت وزش باد را نشان می دهد از باد در انجام بعضی کارها استفاده می شود
مانند : – چرخاندن پره های آسیاب – حرکت قایق های بادبادنی روی آب – خشک کردلباس ها
– بعضی وقت ها از جابجایی هوا بادهای تندی ایجاد می شود . به باد شدید طوفان می گویند .
– طوفان به ساختمان ها و زمین های کشاورزی خسارت وارد می کند و با به وجود آوردن موج های بزرگ در دریا موجب غرق شدن کشتیها و لنج و قایق ها می شود .
– باد می تواند چیزهای سبک مانند دانه های ماسه و گرد و غبار را جابجا کند .
باد در بیابان با جابجا کردن ماسه ها تپه های ماسه ای ایجادمی کند . باد در بیابان تغییرات زیادی ایجاد می کند چون بیابان پوشش گیاهی و درختان کمی دارد .
فصل پنجم پیام رمز را پیدا کن 1
– حس بینایی و حس شنوایی ، دو حس مهم در برقراری ارتباط با دیگران هستند .
– گاهی اوقات با نور و صدا به دیگران پیام می دهیم . مثلا ماشین ها با بوق و نور چراغ ها به هم پیام می دهند
یا آمبولانس با صدای آژیر ونور وظیفه ی رانندگان هنگام نزدیک شدن آمبولانس این است که راه را برای آمبولانس باز کنند چون جان یک بیمار در خطر است .
– صداهایی که در اطراف ما هستند با هم فرق دارند . بعضی صداها بلند ، آهسته ، نازک یا بم هستند .
– وقتی ما حرف می زنیم تارهای صوتی حنجره ی ما می لرزند و صدا تولید می شود .
– صدا بر اثر لرزش ایجاد می شود . وقتی چیزی می لرزد صدا تولید می شود .
– بعضی صداها مانند صدای دریا با موتورسیکلت ها و … آزاردهنده هستند .
– بعضی صداها مانند صدای زنگ ساعت ، زنگ درب حیاط ، صدای اذان پیام رسان هستند .
– بعضی صداها لذت بخش و مفید هستند مانند صدای آواز پرندگان و صدای لالایی مادر .
– صداهای بلند به گوش ما آسیب می رسانند . نباید از هدفون برای مدت طولانی استفاده کنیم .
– در شهر مقدس مشهد با صدای نقاره طلوع و غروب خورشید را به زیارت کنندگان اطلاع می دهند .
فصل ششم پیام رمز را پیدا کن 2
– آقای پلیس در خیابان ها برای راهنمایی راننده ها از سوت و حرکات دست استفاده می کند . اما بهترین وسیله برای راهنمایی راننده ها و عابران پیاده در خیابان های شلوغ چراغ راهنمایی و رانندگی است .
– دو نوع چراغ راهنما داریم . 1 – چراغ راهنمایی سه رنگ مخصوص رانندگان است .
رنگ سبز نشانه ی حرکت ، رنگ زرد نشانه ی احتیاط و رنگ قرمز نشانه ی ایست است .
2 – چراغ دو رنگ مخصوص عابران پیاده است . رنگ سبز نشلنه ی حرکت است و رنگ قرمز این چراغ راهنما نشانه ی ایست است .
روی چراغ های این چراغ راهنما معمولا یک آدمک در حال حرکت یا ایستاده دیده می شود .
– هر جسمی که از خودش نور بدهد چشمه ی نور است . مانند خورشید ، چراغ راهنما ، لامپ ، شمع روشن و …
– بزرگترین چشمه ی نوری که ما می شناسیم خورشید است .
– حشره ی شب تاب در تاریکی شب مقداری نور نارنجی و زرد از خود تولید می کند .
– برای این که چیزی دیده شود باید نور به آن بتابد و بازتاب نور به چشم ما برسد . همچنین چشم ما باید سالم و بینا باشد .
– نور از بعضی اجسام کلف و کدر عبور نمی کند . وقتی نور به جسمی بتابد و از آن عبور نکند در پشت آن سایه تشکیل می شود .
– نور از بعضی اجسام مانند آب و شیشه شفاف عبور میکند . به همین دلیل این اجسام سایه ندارند .
– یکی از کاربردهای سایه در زمان های گذشته ساعت آفتابی بوده است .
– ساعت آفتابی با استفاده از سایه ای که از تیغه روی سطح آن افتاده است زمان را نشان می دهد .
– در زندگی ما نور و صدا اهمیت زیادی دارد .
مثلا ما با تلفن با هم ارتباط برقرار می کنیم . تلویزیون با کمک نور و صدا به ما اطلاعات میدهد .
رانندگان با روشن کردن چراغ های راهنما به رانندگان دیگر پیام می دهند که قصد ایستادن یا پیچیدن و تغییر مسیر دارند .
فصل هفتم اگر تمام شود ….
– انسان ها در شهرها برای رفت و آمد از وسایل نقلیه استفاده می کنند .
– خودروها برای حرکت کردن به سوخت نیاز دارند .
– به موادی مانند نفت ، بنزین ، گاز و گازوییل سوخت می گویند .
– سوخت ها می سوزند و گرما تولید می کنند .
از گرمای آن ها برای گرم کردن خانه ها ، مدرسه ها ، پخت و پز غذا و حرکت در آورد خودروها استفاده می شود .
– سوخت بعضی خودروها بنزین ، بعضی دیگر گاز یا گازوییل است .
– اگر مسافران از اتوبوس به جای ماشین های شخصی خود برای رفت و آمد استفاده کنند
خیابان ها کمتر شلوغ می شود و سوخت کمتری هم مصرف می شود .
– در گذشته از چوب و زغال برای پخت و پز و گرم کردن خانه ها استفاده می شده است .
– زغال را از چوب درختان بدست می آورند . استفاده ی بیش از حد از چوب باعث نابودی جنگل ها می شود .
– بنزین و گازوییل را از نفت بدست می آورند .
نفت یک منبع طبیعی سوخت است که خدا آفریده است .
– استفاده ی زیاد از سوخت ها باعث تمام شدن منابع آن ها می شود .
اگر این منابع تمام شوند دیگر اتومبیل ها سوخت لازم برای حرکت
ندارند و ما مجبور می شویم مثل قدیمی ها از کالسکه و اسب برای رفت و آمد استفاده کنیم . گرم کردن خانه ها هم مشکل می شود .
– برای مصرف کمتر سوخت :
– از وسایل نقلیه عمومی استفاده کنیم – وقتی ماشین ایستاده است آن را خاموش کنیم – در فصل زمستان
برای مصرف کمتر گاز در خانه لباس گرم بپوشیم و شعله بخاری ها را کم کنیم – در و پنجره ها را ببندیم تا گرمای هوا هدر نرود .
– در بعضی کشورها از نور و گرمای خورشید برای گرم کردن آب ، پختن غذا و تولید برق استفاده می شود .
– نور خورشید فراوان و ارزان است و هوا را آلوده نمی کند پس در مقایسه با دیگر سوخت ها مناسب تر و بهتر است .
فصل هشتم بسازیم و لذت ببریم
– انسان ها برای انجام خیلی از کارها از وسایلی استفاده می کنند که کار آن ها را راحتتر می کند . به این وسایل ابزار می گویند .
– بعضی ابزارها ساده هستند مانند چاقو و پیچ گوشتی و بعضی پیچیده هستند مثل چرخ خیاطی و اتومبیل
– استفاده از بعضی ابزارها خطرناک است و باید زیر نظر بزرگترها از آن ها استفاده کنیم .
– از بعضی چیزها می توان دو بار یا حتی چند بار استفاده کرد . مثلا ظروف پلاستیکی را دوباره ذوب می کنند و وسایل جدید دیگری میسازند .
به این کار بازیافت می گویند .
– ما می توانیم کاغذهای استفاده شده ، پلاستیک های کهنه ، شیشه های شکسته و قوطی های کنسرو را دوباره بازیافت کنیم .