پیشرفت پروژه‌های ساختمانی طبق برنامه کاری و زمانی که از قبل مشخص شده است مستلزم ایجاد هماهنگی‌های لازم میان بخش‌های مختلف پروژه و همچنین کنترل و نظارت همیشگی بر تمامی فعالیت‌های به اجرا در آمده در پروژه است. دست‌یابی به این مهم با بهره گیری از یک سرپرست کارگاه ساختمانی با تجربه و کاردان ممکن خواهد شد. وجود این نیرو در تمامی پروژه‌ها هم به لحاظ قانونی و هم به لحاظ حرفه‌ای لازم و ضروری است. در این مطلب با ما همراه باشید تا با این موقعیت شغلی و تمامی شرح وظایف آن بیشتر آشنا شویم.
سرپرست کارگاه ساختمانی کیست؟
سرپرست کارگاه ساختمانی در صنعت ساخت‌وساز اغلب اشاره به فردی دارد که مسئول تمامی برنامه‌های روزمره پروژه ساخت‌وساز است. سرپرست یا رئیس کارگاه ساختمانی در واقع یک شخص حقیقی است که توسط پیمانکار تعیین می‌شود تا اجرای پروژه در کارگاه را به طور کامل هدایت و سرپرستی کند. به همین دلیل هم سرپرست کارگاه به عنوان یکی از کلیدی‌ترین نیروها در پروژه‌های ساختمانی در نظر گرفته می‌شود که نقش بسزایی در پیشبرد اهداف تعیین شده در پروژه دارد.
بیشتر بخوانید: ایمنی در کارگاه ساختمانی ؛ مهمترین اصول و استانداردها
ویژگی‌های یک سرپرست کارگاه ساختمانی
سرپرست کارگاه ساختمانی به منظور اینکه از توانایی مدیریت و هدایت نیروهای تحت نظارت خود بربیاید؛ لازم است که از شرایط و قابلیت‌هایی در زمینه مدیریت پروژه برخوردار باشد که در زیر به مواردی از آنها اشاره شده است.
سرپرست کارگاه ساختمانی باید از توانایی لازم برای مدیریت، به کارگیری و همچنین استفاده مناسب و بهینه از تمامی نیروهای اجرایی را داشته باشد. به طوری که باید شناخت و درک کافی و مناسب از نیروهای تحت نظارت خود داشته باشد و از توانمندی‌ها و قابلیت‌های هر یک از نیروها در بهترین زمان و مکان ممکن و به بهترین نحو بهره ببرد.
سرپرست کارگاه ساختمانی باید استراتژی‌های مدیریتی را در پیش گیرد که بتواند استقلال رای خود را در کارگاه تا حد امکان ثابت کند و از دخالت نیروهای خارجی در کارگاه جلوگیری کند. به عبارتی سرپرست باید خود را به عنوان مسئول اصلی محیط کارگاه و ناظر بر فعالیت تمامی نیروهای اجرایی نشان دهد.
سرپرست کارگاه ساختمانی باید با مدیریت پروژه و کارفرما ارتباط بسیار خوب و پیوسته‌ای داشته باشد و در مورد موضوعاتی همچون مدیریت مالی کارگاه و مسائلی از این قرار بدون هماهنگی وارد عمل شود.
از سوی دیگر سرپرست کارگاه ساختمانی باید مسلط به مسائل فنی کارگاه باشد و به بهترین نحو الگوی مناسب برای دیگر نیروهای اجرایی کارگاه ساختمانی باشد و تمامی سعی و تلاش خود را در جهت راضی نگه داشتن نیروهای خود صورت دهد. وی باید از ابزارهای تشویق و توبیخ در بهترین زمان و مکان مناسب استفاده کند.
مسئولیت های سرپرست کارگاه ساختمانی
همانطور که در بالا نیز به آن اشاره شد سرپرست کارگاه به عنوان یکی از مهمترین نیروهای پروژه در کل مسئولیت کنترل و مدیریت چهار موضوع بر عهده او است که از قرار زیر هستند.
بودجه
- برآورد تمامی هزینه‌های اجرایی و انطباق آنها با هزینه‌هایی که تاکنون صورت گرفته است.
- کنترل دقیق بر تمامی هزینه‌های مربوط به اجرا و جلوگیری از هرگونه بی برنامه‌گی در مصرف بودجه.
- برآورد و اعمال تمامی هزینه‌هایی که پیمانکاران مسئول آن هستند.
- تهیه و تنظیم صورت وضعیت پیمانکاران.
- اقدام به خرید تمامی مصالح و لوازم ضروری و مورد نیاز پروژه با مد نظر قرار دادن بودجه.
مصالح و لوازم
- پیش بینی و تأمین مصالح مورد نیاز پیمانکار پروژه.
- کنترل و نظارت دقیق بر میزان مصرف تمامی مصالح.
- کنترل و نظارت بر اجناس خریداری شده و ورودی.
- کنترل دقیق بر مصالح موجود در انبار و انطباق آن با نیازهای پروژه.
- تهیه و تنظیم صورت وضعیت کارگاهی در خصوص مصالح ورودی به کارگاه و ثبت آن در دفتر انبار دار
- پیش بینی و تهیه مصالح مورد نیاز پروژه همزمان با پیشرفت کار.
- نظارت و کنترل دقیق بر تمامی هزینه‌های کارگاه و مقایسه آن با درآمدهای حاصل از کارگاه و برنامه ریزی به منظور ایجاد و حفظ منافع و سود شرکت از بابت اجرای پروژه.
- تأیید تمامی هزینه‌ها و اسناد و مدارک ارسال شده از کارگاه و ارائه آنها به شرکت.
- ارائه به موقع گزارش‌های مربوط به سود و زیان احتمالی پروژه و اعلام هشدارها و راهکارهای مناسب به شرکت و کارگاه در جهت حفظ منافع شرکت.
ماشین آلات و ابزار های ساختمانی
- تهیه تمامی ماشین آلات و لوازم کارگاهی ضروری برای پروژه متناسب با بودجه.
- نظارت بر تمامی ماشین آلات و لوازم کارگاه ساختمانی و بررسی آنها از لحاظ کیفیت و سالم بودن.
- مشخص کردن ماشین آلات و لوازم کارگاهی معیوب و فرستادن آنها به واحد تعمیرات.
- پیگیری دقیق و منظم تعمیر لوازم و ماشین آلات کارگاهی.
پیشرفت پروژه
- کنترل کیفیت تمامی عملیات‌های اجرایی صورت گرفته در طول پروژه.
- نظارت بر برقراری دقیق تمامی موارد و اصول ایمنی در کارگاه در تمامی طول مدت اجرای پروژه.
- در نظر گرفتن برنامه زمانی از پیش مشخص شده پروژه و تنظیم یک برنامه عملیاتی اجرایی مناسب.
- تهیه نقشه‌های کارگاهی تاسیسات برقی و مکانیکی در همکاری با مدیریت پروژه.
- کنترل و نظارت اجرای واقعی در مقایسه با اجرای فعلی.
- نظارت بر نحوه عملکرد پیمانکاران.
- کنترل پروژه به لحاظ پیشرفت فیزیکی و مالی.
- تعیین صلاحیت و تعهدات اجرایی پیمانکاران.
- تهیه و تنظیم گزارش‌های روزانه پیشرفت فیزیکی پروژه و حذف عملیات انجام شده.
- ثبت و مستندسازی تمامی وقایع کارگاهی رخ داده.
- ارائه دستور کار در خصوص امور و مواردی در قرارداد ذکر نشده‌اند.
- حفاظت فیزیکی از کارگاه و اموال.
وظایف و تعهدات سرپرست کارگاه ساختمانی
سرپرست کارگاه ساختمانی در قبال مسئولیت‌هایی که در خصوص پروژه‌های ساختمانی به او واگذار می‌شود ملزم به اجرای یک سری تعهدات قانونی و شغلی است که در زیر به مهمترین آنها اشاره شده است:
- سرپرست کارگاه شخصی حقیقی است که باید دارای شرایط سازمان نظام مهندسی، تخصص و تجربه لازم باشد و مورد تایید مجری پروژه قرار گیرد.
- سرپرست کارگاه ساختمانی متعهد می‌شود که فقط در یک کارگاه ساختمانی مشغول به فعالیت باشد و ملزم است که در تمامی ساعات کاری پروژه در کارگاه حضور پیوسته داشته باشد.
- رعایت تمامی مسائل ایمنی و بهداشتی کارگاهی، حفاظت ایمنی کارگاه و تنظیم دفتر گذارش روزانه کارگاه
- مطالعه و بررسی دقیق نقشه‌های ساختمان و تمامی دستورالعمل‌های مصوب شده توسط سازمان نظام مهندسی و اجرای هماهنگی‌های لازم با ناظر و مجری پروژه
- کنترل تمامی موارد اجرایی و عوامل مربوط به کارگاه، ثبت زمان بتن ریزی‌های مختلف، ثبت شروع عملیات سازه فلزی در دفتر کارگاه، ثبت آزمایشات لازم با هزینه کارفرما و حفظ مدارک کارگاهی لازم و همچنین ابلاغ مواردی که باید از طرف مجری به مالک ارائه شود.
- اعلام کالاهای ایمنی، مصالح و تجهیزات ساختمانی مورد نیاز کارگاهی با هماهنگی مجری پروژه به صاحب کارگاه
سخن آخر
سرپرست کارگاه ساختمانی با توجه به تمامی وظایف و مسئولیت‌هایی که در طول مدت زمان اجرای پروژه به او واگذار می‌شود، یکی از کلیدی‌ترین نیروهای اجرایی در هر پروژه ساختمانی به شمار می‌رود. سرپرست کارگاه ساختمانی مسئولیت مواردی همچون بودجه، مصالح و لوازم، ماشین آلات و ابزار و کنترل پروژه را بر عهده دارد. از این رو، به کارگیری یک سرپرست کارگاه ساختمانی متخصص و باتجربه یکی از مهمترین نکاتی است که باید در تمامی پروژه‌های ساخت و ساز لحاظ شود.