سقف از جمله مهم ترین قسمت های ساختمان است که به روش های مختلف اجرا می شود. این بخش از بنا باید از مقاومت لازم در برابر نیروهای وارده برخوردار باشد تا دچار آسیب نگردد. سیستم های متفاوتی برای اجرای سقف توسط مهندسین و سازندگان به کار برده می شود. از این رو در این مطلب از ساختمانچی تصمیم گرفتیم به معرفی انواع سقف و ویژگی های هریک بپردازیم. با ما همراه باشید.
سقف دال بتنی
دال بتنی ضخامتی بین 10 الی 50 سانتی متر دارد و در سقف طبقات اجرا می شود. وزن سقف دال بتنی بالا است و اجرای آن در مقایسه با سایر سقف ها هزینه بردار است. از مزایای این نوع سقف می توان به مقاومت بالا در برابر لرزش های ناشی از زلزله، عمر طولانی، مقاومت صوتی و حرارتی و صرفه جویی در مصالح اشاره نمود.
سیستم دال بتنی در ساختمان هایی که بسیار حائز اهمیت هستند اجرا می شود. برای مثال بناهایی که در مراکز صنعتی بزرگ ساخته می شوند، دارای سقف دال بتنی هستند. این نوع سقف از بتن و آرماتور تشکیل شده و اکثر مهندسین در طرح ها و نقشه های خود این سقف را استفاده می نمایند. منظور از دال در این سقف ها، قسمتی از سازه است که از بتن و فولاد به صورت یکپارچه ساخته می شود.
سقف تیرچه بلوک
سقف تیرچه بلوک از جمله رایج ترین انواع سقف است که در آن تیرچه ها نقش تیر فرعی را داشته و فاصله بین آنها با بلوک پر می شود. در این سقف بلوک ها نقش سازه ای ندارند. در ساختمان های اسکلت فلزی، بتنی و آجری از این نوع سقف استفاده می شود. سقف تیرچه بلوک وزن سبکی دارد و در برابر نیروهای افقی از مقاومت لازم برخوردار است.
در اجرای این سقف به جک های زیر سقفی نیاز نیست و سقف و اسکلت آن به صورت یکپارچه خواهند بود. استفاده از بلوک به جای بتن کششی، این سقف را مقرون بصرفه کرده و استفاده از آن روز به روز در حال گسترش است.
سقف عرشه فولادی
این نوع سقف با استفاده از ورق های گالوانیزه ذوزنقه ای شکل ساخته می شود و اجزای آن شامل ورق گالوانیزه، فلاشینگ، گل میخ، میلگرد و بتن می باشد. این سقف وزن بسیار سبکی دارد و اجرای آن از نظر اقتصادی مقرون بصرفه است. با استفاده از این سیستم می توان سقف گذاری و بتن ریزی را همزمان در تمام طبقات انجام داد.
سقف عرشه فولادی را می توان جایگزینی مناسب برای سقف های تیرچه بلوک در نظر گرفت. از مزایای این سقف می توان به ایمنی حین کار اشاره نمود، زیرا بعد از اتصال ورق های گالوانیزه به سازه، سطحی یکپارچه ایجاد می شود که کارگران با خیالی آسوده می توانند بر روی آن کار کنند.
مراحل اجرای سقف عرشه فولادی
نحوه اجرای سقف عرشه فولادی به ترتیب شامل مراحل نورد سرد ورق های فولادی، انتقال ورقه های فولادی به محل انجام پروژه، نصب ورق های فولادی، ثابت کردن ورق های فولادی، نصب گل میخ، میلگرد گذاری و بتن ریزی می باشد.
انواع عرشه فولادی
انواع مختلفی از عرشه فولادی در بازار موجود می باشد. برای مثال می توان به عرشه فولادی های کامپوزیتی، عرشه های دهانه بلند و عرشه های سلولی اشاره کرد.
نقش گلمیخ در سقف عرشه فولادی
استفاده از گلمیخ در قسمت هایی که عرشه فولادی بر روی تیر های سازه قرار می گیرد، مهم می باشد. نصب گل میخ ها توسط دستگاه جوش قوس الکتریکی صورت می گیرد.
معایب سقف عرشه فولادی
در قسمت ابتدایی به بیان مزایای سقف عرشه فولادی پرداخته شد. ساخت سقف عرشه فولادی معایبی نیز به همراه دارد. برای مثال اجرای سقف عرشه فولادی، نیاز به تمهیدات ویژه ای می باشد. از این رو می توان گفت اجرای آن کار ساده ای نیست و با سختی همراه می باشد. یکی از برجسته ترین معایبی که می توان در استفاده از سقف عرشه فولادی نام برد، لرزش شدید آن ها می باشد.
قیمت عرشه فولادی
هزینه اجرای سقف عرشه فولادی با توجه به متراژ فضای مورد نظر متفاوت می باشد.
سقف تیرچه کرومیت
این سقف ها نوعی سقف تیرچه بلوک محسوب می شوند که با استفاده از تیرچه فلزی با جان باز اجرا می گردند. در سقف تیرچه کرومیت فضای بین تیرچه ها با پلی استایرن، بلوک سیمانی، کامپوزیت و یا هر پر کننده دیگر پر خواهد شد. این سقف ها از انسجام بالا و صلبیت کافی برخوردار هستند و به دلیل عدم نیاز به شمع بندی، سرعت اجرای آنها بالا است.
سقف تیرچه کرومیت در مقایسه با سقف تیرچه بلوک معمولی وزن سبک تری دارد و همین امر، وزن سازه را پایین می آورد. برای اجرای این سقف در بال تحتانی از یک تسمه و در جان از یک میلگرد خم شده استفاده می شود.
سقف وافل
سقف وافل یا دال دوطرفه به سقفی گفته می شود که با استفاده از سیستم دال قابلمه ای ساخته می شود. به این سقف ها، سقف قابلمه ای و یا سقف مشبک نیز گفته می شود که همانند دال دوطرفه است و در مقایسه با سایر سقف های مجوف و سقف های عرشه فولادی هزینه اجرای پایین تری دارد.
از این سازه برای مکان هایی مانند بیمارستان ها، پارکینگ های مسقف، مکان های عمومی مانند فرودگاه ها و ایستگاه های سرپوشیده و سوله های صنعتی استفاده می شود. علاوه بر آن زمان اجرای سقف وافل به دلیل عدم نیاز به میلگرد تقویتی و اتصال آن به تیرها کوتاه تر می باشد. بتن ریزی یکپارچه بدون افزودن روان کننده از دیگر مزایای اجرای این سقف در نظر گرفته شده است.
اجرای سقف وافل
روش اجرای سقف وافل شامل پنج مرحله می باشد که به ترتیب شامل زیرسازی سقف، چیدن قالب های وافل، آرماتوربندی سقف، بتن ریزی و قالب برداری می باشد.
سقف یوبوت
استفاده از یوبوت در جهت سبک سازی دال های سقف صورت می گیرد. شکل ظاهری یوبوت ها به صورت مشبک می باشد. یوبوت ها از عناصر سازنده سازه نمی باشند و استفاده از آن ها تنها در جهت حذف بتن و ایجاد حفره درون دال صورت می گیرد.
اجرای سقف یوبوت
در اجرای سقف یوبوت، در ابتدا باید نسبت به بستن قالب تخت زیرین دال اقدام کرد. در مرحله بعد نوبت به بسات شبکه آرماتور پایین دال می رسد. پس از انجام این کار قالب های یوبوت بر اساس نقشه اجرایی چیده می شود.
سپس شبکه آرماتور بالای دال بسته می شود و پس از انجام آن بتن ریزی لایه اول انجام می شود و سپس در مرحله بعد بتن ریزی لایه دوم که بتن ریزی لایه تکمیلی می باشد، صورت می پذیرد. پس از تکمیل بتن ریزی نسبت به باز کردن قالب های کف اقدام می شود.
معایب سقف یوبوت
از جمله معایب استفاده از قالب های یوبوت می توان به حساسیت بالای آن ها در برابر شکستگی و خورد شدگی اشاره کرد. از این رو در هنگام نصب آن ها باید بسیار مراقب بود.
سقف متحرک
سقف متحرک نمونه ای از سقف های برقی می باشد که از متریال های متفاوت در ساخت آن ها استفاده می شود. این سقف ها قابلیت باز و بسته شدن دارند و در مکان های مختلف مانند کافه های روباز و سایبان استخرها مورد استفاده قرار می گیرند. نمونه ای از متریال هایی که در ساخت سقف متحرک مورد استفاده می گیرد، پارچه های مخصوص می باشد که در ادامه به توضیح در مورد آن ها می پردازیم.
سقف متحرک پارچه ای
سقف متحرک پارچه ای از یک پوشش از جنس پارچه و آلومینیوم تشکیل شده است. نحوه کار این گونه سقف ها به گونه است که با استفاده از یک موتور نیروی لازم برای باز و بسته شدن آن ایجاد می شود.
سقف کاذب
این سقف ها از جمله سبک ترین نوع سقف به شمار می آیند که پس از نصب لوله های تاسیساتی می توان آن را اجرا نمود. سقف کاذب کناف، پی وی سی، رابیتس از جمله این سقف ها هستند که از اجزایی مانند الیاف پلیمری، توری، گچ و افزودنی تشکیل می شوند.
از مزایای این سقف می توان به وزن بسیار سبک، مقاومت در برابر حرارت و رطوبت، اجرای سریع و ایمنی بالا اشاره نمود. این سقف به راحتی بین تیرچه ها قابل اجراست و به سقف اصلی متصل خواهد شد. این نوع سقف از پرکاربردترین و محبوب ترین سقف ها و از لحاظ قیمت، مقرون بصرفه می باشد. شما می توانید برای اطلاع از قیمت های این محصول به قسمت قیمت سقف و دیوار کاذب مراجعه کنید.
سقف کامپوزیت
این سقف در اسکلت فلزی قابل اجراست و از ترکیب بتن و فلز ساخته می شود. از اجزای تشکیل دهنده سقف کامپوزیت می توان به مواردی نظیر آرماتور حرارتی، بتن، تیر فرعی و برش گیر اشاره نمود.
در این سقف ها از یونولیت استفاده نمی شود و برای نازک کاری آن و ایجاد سطحی یکپارچه در زیر آن از سقف کاذب یا سقف رابیتس استفاده می شود. برش گیرهایی که در این نوع سقف به کار می روند، گل میخ هستند و وظیفه آنها اتصال ورق های پوششی به تیرهای فرعی است.
سقف تیردال
این نوع سقف همانند سقف کامپوزیت اجرا می شود، تنها تفاوتی که دارد این است که تیرهای فرعی این سقف ها، بتنی می باشد. سقف تیردال به صورت درجا اجرا می شود و در اسکلت فلزی به صورت پیش ساخته اجرا می گردد.
سقف کوبیاکس
این سقف مدت هاست که در صنعت ساختمان وارد شده و از لحاظ ساختاری شباهت زیادی به دال دو طرفه دارد، اما تفاوت بین این دو نوع سقف این است که در کوبیاکس، گوی های توخالی سبکی را به صورت منظم قرار می دهند تا هنگام مصرف بتن، از پر کردن این قسمت جلوگیری شود.
جنس این گوی ها از پلی اتیلن بازیافتی و یا پلی پروتیین می باشد. این نوع سقف به دلیل هزینه بالا و سرعت پایینی که اجرا آن در بر دارد، نتوانسته جایگاه مناسبی را در بین انواع سقف در ساختمان سازی بدست آورد.
سقف پیش تنیده
در این نوع سقف از یکسری کابل با مقاومت کششی بالا به جای آرماتور استفاده می شود. این کابل ها تحت کشش قرار می گیرند و در دو سر تیر محکم گره زده شده و تثبیت می گردند. این کابل ها نیروی بارهای ثقلی را خنثی می کنند، زیرا بعد از رها شدن متمایل به تبدیل شدن به حالت اولیه هستند، از این رو در زیر تار خنثی در بتن فشار زیادی وارد می شود که در برابر نیروی ایجاد شده توسط بارهای ثقلی در بتن قرار می گیرد.
به همین دلیل وظیفه این کابل ها خنثی کردن بارهای ثقلی است. از مزایای سقف پیش تنیده می توان به اجرای دهانه های زیاد با کمترین ستون و یا حتی بدون آن اشاره نمود. از این سیستم در اجرای سقف دال بتنی، ساخت پل و پایدار نمودن تونل ها استفاده می شود. سقف پیش تنیده میزان مصرف مصالح را به حداقل می رساند و منجر به سبک شدن سازه می شود.
سقف طاق ضربی
یکی از قدیمی ترین روش هایی که برای ساخت سقف در قدیم به طور متداول مورد استفاده قرار می گرفته است، طاق ضربی می باشد. از مزایای این گونه سقف ها می توان به در دسترس بودن مصالح و عدم نیاز به قالب اشاره کرد. طراحی این گونه سقف ها معایبی نیز به همراه دارد. برای مثال از آن جایی که در ساخت آن ها از سازه های مقاوم استفاده نمی شود، از استحکام بالایی برخوردار نمی باشند.
سقف روفیکس
سقف روفیکس نوعی سقف مرکب با قالب ماندگار می باشد و نوعی دال بتنی آرمه مرکب بتنی به شمار می آید. این سقف از نوعی صفحه فلزی مشبک تشکیل شده که در آن پروفیل های طولی به شکل موازی در فاصله های معین در آن تعبیه می شوند. این صفحه مشبک دارای هفت ناودانی به شکل (V) و ۷۰۰۰ شبکه در هر متر مربع می باشد.
با استفاده از قالب مشبک روفیکس امکان اجرا و بتن ریزی همزمان کلیه طبقات وجود دارد و نیازی به شمع و جک نمی باشد. سقف روفیکس نسبت به سقف های بتنی مانند سقف تیرچه و بلوک وزن بسیار سبکی دارد و بار اضافی بر سازه وارد نمی کند، در واقع حدود ۴۰ درصد از وزن مرده ساختمان را کاهش می دهد، زیرا مصرف مصالح فولادی در اسکلت این نوع سقف نسبت به سایر سقف ها کمتر می باشد.
سقف سیاک
این نوع سقف، یکی از شیوه های اجرای سقف های تیردال و دال یک طرفه می باشد. در این روش، قبل از بتن ریزی، این مسئله اهمیت دارد که شمع های چوبی و یا آهنی و آرماتورگذاری های لازم در تیرچه ها و دال انجام بگیرد.
در این روش بلوک های سفالی و سیمانی پرکننده بین تیرچه ها حذف می شود و علاوه بر کاهش بار سازه، نشت شیرابه های بتن را از بین تیرچه ها کاهش می دهد و موجب ارتقاء سطح کیفی بتن می شود.
برای اجرا کردن لوله های برقی و تاسیسات در بین و زیر تیرچه ها، باید بین نقشه سازه و تاسیسات، هماهنگی لازم ایجاد شود. از ویژگی های این نوع سقف ها می توان به سهولت حمل و نقل، سهولت نصب، حذف بلوک های سفالی و یا پلاستوفوم، کاهش وزن سازه، یکپارچگی سقف و قابلیت عبور تاسیسات از میان سقف ها اشاره کرد.
بررسی سقف ساختمان ها
بررسی سقف، بیشتر از دو بار در سال ضرروتی ندارد، یک بار اوایل بهار و یک بار هم در اوایل پاییز. با انجام این کار، شما مطمئن خواهید شد که سقف هیچ گونه آسیبی ندیده و رطوبتی نگرفته است. با بررسی سقف در پاییز، آن را برای زمستان سخت آماده می کنید و بررسی آن در اوایل بهار، سقف را برای باران های سنگینی که در تابستان رخ می دهند، آماده می سازید.
سقف ها باید تمیز باشند و هر چیز اضافی از روی آن ها زدوده شود. ممکن است تعداد زیادی تکه چوب و یا شاخه درخت در آنجا پیدا کنید، اما باید تمام این موارد را پاکسازی نمائید. آب داخل ناودان خانه نباید لبریز شود و خانه شما را تخریب کند.
ساخت چنین چیزهایی بر روی سقف ممکن است ساختار خانه را تخریب نماید. هنگامی که مشغول تمیزکاری هستید، حواستان به قارچ ها و جلبک ها باشد، چنانچه روی سقف را آب گرفته، تمیز کردن سقف از قارچ آسان است؛ چرا که مواد شوینده سفید کننده به سرعت این مشکل را رفع خواهند کرد.
موردی که بسیار وقت می برد زدودن رطوبت و آب از سقف است. رطوبت باید در اسرع وقت شناسایی شود و منبع این رطوبت باید حذف گردد، چرا که این دلیل اصلی آسیب به سقف می باشد. در جاهایی که زمستان سرد و سختی وجود دارد باید بعد از هر طوفان و برف و بوران سقف چک شود، زیرا در این حالت رطوبت بسیار مشکل ساز خواهد شد.
وزن برف ممکن است باعث فروریزی سقف و یا شاید باعث نفوذ آب به داخل خانه شود. بهتر است قبل از رسیدن به مرحله حل مشکل، اقدام های پیش گیرانه انجام دهیم. ممکن است نتایج محسوسی در پی نداشته باشد، اما سرمایه گذاری در نگهداری سقف می تواند حرکتی حقیقتا هوشمندانه باشد و دیگر لازم نباشد سقف خود را تعویض کنید و دو برابر هزینه صرف نمائید. در ابتدا عایق بندی سقف اتاق زیرشیروانی را چک کنید.
عایق باید لایه ای مناسب باشد که به خوبی بر روی سطح کشیده شده و باعث ثابت نگه داشتن دما شود و جلوی نفوذ بخار آب به داخل خانه و از سقف را بگیرد. شما از این طریق هزینه مربوط به سیستم های گرمایشی و سرمایشی را به حداقل می رسانید. اگر می خواهید نهایت احتیاط را کنید، می توانید از لایه ای دیگر و یا پوششی فویلی یا پلاستیکی به عنوان عایق بندی استفاده کنید.
استفاده از مصالح ماندگار در سقف همواره کار مطلوبی است. یکی دیگر از موارد مهم، نگهداری از سیستم تهویه اتاق است. جدا از جلوگیری از بخار آب، با کیفیت بودن تهویه رسانی می تواند باعث جلوگیری از هر گونه آسیب به سقف به علت وجود مقدار زیاد رطوبت شود.
علاوه بر آن لوله های خانه باید چک شوند تا مطمئن شوید که مانعی داخل آن ها قرار نگرفته باشد. یک دستگاه فن برای تهویه اتاق ممکن است به هنگام بررسی لوله های کوچک مفید باشد، چرا که این فن لوله ها را خشک نگه می دارد. هدف از بررسی سقف اغلب مواقع این است که سقف را از هر گونه خطری که آن را تهدید می کند، محافظت نمائید.
هر چقدر بیشتر سقف را چک کنید، آسان تر می توانید هر گونه مشکل بالقوه را شناسایی کنید. هر مشکل کوچک اگر از همان اول رفع نشود، ممکن است بزرگ و دردسرساز شود. بعضی از مواردی که باید دغدغه اصلی شما باشند در ذیل آورده شده اند:
- درزها و شکاف ها
- تکه چوب های اطراف دودکش، لوله ها و دریچه هایی که یا شل شده اند و یا آسیب دیده اند
- ناودان هایی که از ساختمان جدا شده اند
- تکه هایی از مصالح که ممکن است روی هم جمع شده باشند
- رطوبت و رشد جلبک ها
- پدید آمدن نقطه های خیس بر روی سقف داخلی اتاق
شما در نهایت به چک کردن سقف عادت می کنید. این بررسی می تواند تنها یک نگاه گذرا باشد. یک بررسی سریع نیز برای اینکه شما را هوشیار نگه دارد، کافی است. اگر این کار سریع را تبدیل به یک عادت برای خود کنید، به خوبی می توانید شرایط سقف خود را به خاطر داشته باشید.
جدا از ایجاد یک عادت، بررسی کامل سقف بعد از باران شدید و برف و بوران همواره یک قدم مهم در پیشگیری از بروز مشکلات است. به دنبال نقطه های خیس در داخل اتاق باشید تا کاملا اطمینان حاصل کنید که مشکلی وجود ندارد. تنها کافی است حواستان به تخریب های داخلی و خارجی باشد.
اگر به این نتیجه رسیدید که سقف به خاطر آسیب های متعدد نیاز به تعمیر دارد، تعمیر باید اولویت اصلی شما باشد. تخریب حاصل از آب و رطوبت ممکن است در ابتدا زیاد به چشم نیاید اما اگر این تخریب را نادیده بگیرید، ممکن است سوراخ بزرگی بر روی سقف ایجاد شود.
با رفع به موقع مشکلات شما دیگر هزینه، انرژی و زمان کمتری را وقف و از مشکلات بزرگ دوری میکنید. اگر شما خود را در شرایطی دیدید که چاره ای جز کمک گرفتن از یک فرد حرفه ای نداشتید، باید حتما نرخ های موجود در بازار را با هم مقایسه کنید و از گواهی نامه کاری افراد متخصص اطمینان حاصل نمائید.
به یک سقف ساز خوب اطمینان کنید و از وی بخواهید که سقف شما را بررسی نموده و مشکل مورد نظر را پیدا کند. توصیه ها، معرفی های دوستان و خانواده و یا خواندن نقدهای آنلاین می تواند به شما در پیدا کردن یک سقف ساز کمک کند.
سخن پایانی
ما در این نوشته از ساختمانچی به بررسی انواع سقف ها و ویژگی های هر کدام پرداختیم. همانطور که گفتیم سقف، پوششی مناسب برای جلوگیری از نفوذ تابش خورشید، بارش باران و ریزش برف می باشد. همچنین این سازه، باعث یکپارچه شدن ساختمان و هماهنگی تیر با ستون ها می شود.
سقف ها انواع زیادی دارند که هرکدام از آن ها ویژگی ها و کاربردهای متنوعی را به خود اختصاص داده اند. امیدواریم این مطلب از ساختمانچی به همه سوالات شما کاربران گرامی در خصوص انواع سقف ها پاسخ داده باشد. نظرات خود را در مورد این مطلب با اهالی ساختمانچی در میان بگذارید.
انواع سقف ها کدام اند؟
سقف دال بتنی، سقف متحرک، سقف یوبوت، سقف وافل، سقف کاذب، سقف روبیکس، سقف فورمیکس، سقف تیرچه بلوک، سقف عرشه فولادی، سقف سیاک، سقف پیش تنیده، سقف طاق ضربی،سقف کوبیاکس، سقف تیردال و سقف کامپوزیت
مزیت ساخت سقف دال بتنی در چیست؟
این سقف ها از مقاومت بالایی در برابر زلزه برخوردار می باشند. طول عمر این سقف ها بالا بوده و می توانند عایق خوب صوتی و حرارتی باشند.
تفاوت سقف تیرچه بلوک و تیرچه کرومیت در چیست؟
سقف تیرچه کرومیت نسبت به سقف تیرچه بلوک وزن کم تری دارد و همین امر باعث کاهش بار وارد بر ساختمان می شود.