مخ:
بیش تر حجم مغز را نیمکره های مخ تشکیل می دهند. نیمکره های مخ اطلاعات اندام های حسی مانند چشم، گوش ، پوست، بینی و زبان دریافت کرده و دستورهای لازم را برای آنها ارسال می کند.
- نیمکره های مخ به ما توانایی فکرکردن، حرف زدن، و حل مسئله را می دهند. نیمکره ی چپ فعالیت نیمه سمت راست بدن و نیمکره ی راست فعالیت های نیمه چپ بدن را کنترل می کند ولی باهم مرتبط اند و با هم فعالیت های مشترک دارند.
- بخش قِشری بخش بیرونی و خاکستری رنگ نیمکره های مخ ، مرکز اعمال ارادی بدن است.
مخچه:
با انقباض ماهیچه ها در زمان حرکت مانند راه رفتن، نشستن و ورزش کردن باعث حفظ تعادل بدن می شود.
ساقه ی مغز:
بخشی که مُخ و مخچه را به نخاع وصل می کند. بخشی از این ساقه بَصَل النخاع نام دارد که در بالای نخاع قرار دارد و مرکز کنترل فعالیت های غیر ارادی است. مثل: تنفس ، ضربان قلب و فشار خون.
- این مرکز در بَصَل النخاع گره ی حیات نامیده می شود.
نخاع:
طناب سفید درون ستون مهره ها از بَصَل النخاع تا کَمَر ادامه دارد- نخاع رابط بین مغز و بخش محیطی دستگاه عصبی است - نخاع اطلاعات را به مغز و فرمان های مغز را به اندام های بدن می رساند. نخاع مرکز کنترل برخی از فعالیت های انعکاسی بدن است.
- به هر قسمت نخاع از گردن تا کمر، تعدادی عصب وارد و خارج می شوند که ماهیچه ها و اندام های بدن را کنترل می کنند مثلا اعصابی که از کمر خارج می شوند حرکات و احساس های پاها را کنترلمی کنند به همین دلیل در افرادی که نخاع آنها آسیب دیده ناتوانایی های متفاوتی دیده می شود. بعضی از آنها در ناحیه ی نخاع حس و حرکت ندارند همچنین در کمر و دست ها نیز حس وحرکت کاهش یافته است.
**
دستگاه عصبی از سلول هایی به نام سلول عصبی نورون تشکیل شده که توانایی تولید جریان ضعیفی دارند. در دریافت پیام عصبی سلول های دیگری نیز وجود دارند که سلول پشتیبان نام دارند و فعالیت عصبی ندارند و به نورون ها کمک می کنند.
سه قسمت نورون یا سلول عصبی
1- جسم سلولی
2- دندریت: دریافت پیام عصبی
3- آکسون: انتقال پیام عصبی
- به دندریت ها و آکسون های بلند تار عصبی می گویند.
- تحریک یک نقطه از نورون باعث ایجاد پیام عصبی می شود و این پیام تا انتهای نورون ادامه می یابد.
- نورون ها از طریق انتهای آکسون با نورون ها و سلول های دیگر مانند سلول های ماهیچه ای در ارتباط اند.
نکته: به محل ارتباط نورون ها با هم سیناپس می گویند.
سیناپس
- در سیناپس ، سلول ها به هم متصل نیستند و ارنباط آن ها از طریق آزاد شدن مواد شیمیایی خاصی برقرار می شوند.
عصب حسی: پیام عصبی را به مراکز عصبی (مغز و نخاع) می برد.
عصب حرکتی: پیام عصبی را از مراکز عصبی (مغز و نخاع) به اندام هایی مانند دست و پا می برد.
پایان فصل چهارم