سنگهای معدنی ایران و کاربرد آنها

معدن و اهمیت آن در رشد اقتصادی و صنعت کشورها

قبل از این که درباره معادن سنگ به صورت خاص صحبت کنیم، بهتر است به معنای عام معدن اشاره کنیم. معدن مکانی است که در آن انواع فلزات و سنگ ها که دارای ارزش اقتصادی هستند، انباشته شده اند. معدن‌ کاری یا کان گری هم شامل استخراج کانی ‌های ارزشمند یا دیگر مواد از زمین و معادن می‌ شود. تاریخچه بهره برداری، کشف معادن، ذوب سنگ معدن ها و استخراج فلزات از آن ها به دوران باستان برمی گردد. موادی که از کانسارها به‌ دست می‌ آید شامل فلزهای پایه، فلزهای قیمتی، آهن، اورانیوم، زغال‌ سنگ، الماس، آهک، نمک، پوتاس و موادی از این دست است. به طور کلی هر گونه موادی که نمی‌ توان آن را از راه کشاورزی یا ساخت مصنوعی در آزمایشگاه و کارخانه به‌ دست آورد معمولاً از راه معدن‌ کاری به‌ دست می‌ آید.

شرایط اقتصادی و فنی و قابلیت دسترسی به کانسار از جمله عواملی است که باعث تقسیم بندی معادن به روباز و سطحی و معادن زیرزمینی می شود. معادن تامین کننده مواد اولیه بخش بزرگی از صنایع هستند. به طور مثال اگر صنعت فولاد، سیمان، صنعت سنگ، کارخانه‏ های سرب و روی و نظایر آن در کشور، سودآورند به دلیل وجود فعالیت‏ های متعدد معادن به عنوان تامین کننده اصلی ماده اولیه آن است.

به همین دلیل معادن از اهمیت بسیار زیادی در اقتصاد برخوردار هستند و وجود معدن یکی از مهمترین سرمایه ها برای یک کشور محسوب می شود و فعالیت های معدنی یکی از عوامل مهم و تعیین کننده در ارتقاء خود کفایی صنعتی، ایجاد اشتغال مولد و افزایش تولید ناخالص ملی و درآمد سرانه یک کشور است. شرایط و مراحل ثبت معدن را اینجا بخوانید.

همانطور که گفته شد، بهره برداری از معادن کشور، یک ضرورت انکارناپذیر در توسعه اقتصادی آن کشور است. حجم عظیم اقدامات معدنی و توجه به رشد و گسترش بخش معدن، سبب رونق حمل و نقل و ترانزیت می ‏شود، از سوی دیگر اشتغال در معادن رشد اشتغال در مناطق محروم را به دنبال دارد.

کشور ایران به خاطر برخورداری از شرایط زمین شناسی و جغرافیایی متنوع و داشتن پوسته ای ناهمگن، از نظر مواد معدنی غنی است، چرا که تقریبا از تمامی مواد معدنی دنیا برخوردار است.

ایران به عنوان کشوری غنی از ذخایر معدنی، اولین ذخایر گازی جهان و چهارمین ذخایر نفتی جهان را دارا است. از دیگر معادن مهم کشور می توان به معادن ذغال سنگ، نیکل، کبالت، نقره، گوگود و اورانیوم اشاره کرد.

ایران با دارا بودن ذخایر غنی معدنی خود به بهشت معادن دنیا معروف شده و توانسته نظر بسیاری از سرمایه گذاران این حوزه را طی دهه‌ های گذشته به خود جلب کند. ایران ۷٪ معادن جهان را دارا است. ارزش معادن ایران ۷۰۰ میلیارد دلار برآورد شده‌ است که در صورت سرمایه‌ گذاری این عدد افزایش پیدا می کند.

اکثر معادن ایران محوطه باز و در کلاس جهانی هستند. مانند معدن مس سرچشمه با ۱٫۲ میلیارد تن با گرید ۰٫۷٪، معدن روی انگوران با ذخیره باقی‌مانده ۹ میلیون تن با گرید ۳۵٪، معدن روی مراغه با ۱۶۰ میلیون تن گرید ۲٪، معدن سنگ آهن سنگان با ذخیره ۱٫۲ میلیارد تن (رتبه نهم جهان) و معدن گل گهر سیرجان با ۱ میلیارد تن (رتبه دهم جهان).

ایران با دارا بودن حدود ۶۸ نوع ماده معدنی (غیرنفتی)، ۳۷ بیلیون تن ذخایر کشف شده و ۵۷ بیلیون تن ذخایر بالقوه در میان ۱۵ قدرت معدنی جهان جای گرفته و یکی از کشورهای غنی از حیث دارایی‌های معدنی به حساب می‌آید.اما متاسفانه با وجود غنی بودن ایران از حیث ذخایر معدنی تولیدات معدنی تنها ۰٫۶ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورمان را تشکیل می دهد و این امر ضرورت توجه بیشتر مسئولین، نهادهای قانون گذار و مرتبط و سرمایه گذاران به این بخش را می طلبد.

معادن سنگ

Quarry یا معدن سنگ به جایی گفته می شود که سنگ قواره، سنگ، سنگدانه، سنگ لاشه، ماسه، شن یا سنگ لوح از زمین استخراج می ‌شود. تفاوت بین معدن سنگ و معادن روباز در این است که معادن روباز مواد و مصالح ساختمانی و سنگ قواره تولید می‌ کنند ولی در کل معدن سنگ و معادن روباز همانند هم هستند که انواع کانی ها از آن ها استخراج می شود. معدن سنگ به معادن سنگ زیرزمینی هم گفته می شود.

بیشتر بخوانید:

معرفی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر سیرجان

سنگ آهن چیست؟

انواع سنگ هایی که از معادن سنگ استخراج می شود:

• گچ فرنگی
• کائولینیت
• اخگر
• رس
• زغال سنگ
• سنگدانه، ماسه و شن
• صدف‌سنگ
• دیاباز
• گابرو
• سنگ خارا
• ماسه‌سنگ دانه‌درشت
• سنگ گچ
• سنگ آهک
• سنگ مرمر
• سنگ معدن
• سنگ فسفاتی
• ماسه‌سنگ
• سنگ لوح

برخی از مهم ترین معادن سنگ ایران عبارتند از:

در ایران بیش از چندین توده معدنی سنگ آهن شناخته شده است. تنها برخی از آن ها مطالعه شده ‌اند. بطور کلی نواحی آهن دار ایران را به مناسبت نزدیکی کانسارهای آهن نسبت به هم به چند منطقه تقسیم کرده ‌اند.

• منطقه اراک – ملایر
• منطقه کرمان – یزد شامل معدن سنگ آهن جلال آباد زرند، معدن گل گهر سیرجان و معدن آهن چغارت و معدن آهن بافق در استان یزد
• منطقه اصفهان – کاشان
• منطقه خراسان
• منطقه تهران – قم – قزوین
• منطقه خلیج فارس

اما برخی از بهترین و مهم ترین معادن سنگ ایران همراه با نوع سنگ استخراجی آن ها عبارتند از: