ضخامت سیم های سه تار و تار چقدر باید باشد؟! یکی از اولین مشکلاتی که هنرجویان خصوصا در شروع کار و آموزش با آن مواجه هستند پاره شدن سیم درحین کوک تار و یا مضراب زدن محکم است و یا براثر رطوبت یا نوازندگی زیاد دچار فرسودگی می شود و نیاز به تعویض دارد. در این شرایط، برای تعویض سیم های تار و سه تار اولین قدم تهیه سیم است. برای تهیه باید به جنس و ضحامت سیم ها برای خرید از بازار آشنا باشید.
چه زمانی باید سیم تار و سه تار را تعویض کرد؟
زمان تعویض سیم بسیار به ساعات تمرین روزانه شما ، فشار دست نوازنده ، مرغوبیت سیم، رطوبت محیط و … دارد . معمولا سیم ها بعد از مدتی دچار زنگ زدگی ، رنجه شدن در قسمت پشت پرده ها ( در اثر انگشت گذاری ) ، عدم پایداری کوک ، دو صدایی و گز زدن می شوند که در این صورت باید تعویض شوند .این زمان از چند روز برای نوازنده پرتمرین حرفه ای , تا چند ماه برای نوازنده تفننی می تواند متفاوت باشد.
ضخامت سیم های سه تار و تار چیست؟
ضخامت و جنس سیم های سفید
ضخامت سیم های سفید یا Do و سیم هنگام برای تار و سه تار، قطر 0/18 میلی متر و گاه ضخیم تر است. جنس سیم های سفید فولادی و در دو نوع با روکش کروم و بدون روکش در بازار موجود است البته انواع سیم فقط به این دو نوع منحصر نمیشود و آلیاژ هر قرقره سیم با قرقره دیگر متفاوت است.
ضخامت و جنس سیم های زرد
ضخامت سیم های زرد یا Sol معمولا با قطر 0/20 میلی متر و بم با قطر 0/35 میلی متر است. قطر سیم های زرد معمولا 0/2 میلی متر از سیم های سفید بیشتر می باشند. سیم های زرد (یا قرمز) از جنس برنز است. دلیل اینکه به این سیم ها زرد گفته می شود این است که برای تار تا سی سال قبل از جنس برنجی که زرد رنگ بودند استفاده می شد. این جنس صدای کم زنگ تری داشت و کیفیت بهتر صدای سیمهای برنزی جدید باعث از رده خارج شدن سیمهای برنجی شد اما اسم آن یعنی سیم زرد باقی ماند.
گاهی نوازندگان با توجه به نکات مذکور از قطر 0/22 میلی متر برای سیم های زرد و قطر 0/38 و 0/40 میلی متر برای سیم های بم نیز استفاده می کنند .
برای سیم های سه تار نیز بطور معمول از همین سیم ها استفاده می شود ولی به دلیل تنوع سلیقه در طرز نواختن سه تار , شماره سیمهای گوناگونی برای سه تار های مختلف بکار گرفته می شود.
| قطر های معمول سیمهای سه تار | ||||
| شماره | جنس | رنگ | نام | قطر |
| سیم یکم | فولاد | سفید | «حاد» | ۲۰-۲۲ میکرون |
| سیم دوم | برنز | زرد | «زیر» | ۲۲-۲۵ میکرون |
| سیم سوم | فولاد | سفید | «مشتاق» یا «زنگ» | ۲۰-۲۲ میکرون |
| سیم چهارم | برنز | زرد | «بم» | ۳۵-۴۰ میکرون |
روش تعویض سیمهای تار و سه تار
منبع سایت رامین جزایری