ادبيات سال دوم شعر حفظي : آواز عشق قالب غزل شعر از مولوي (ديوان غزليات) صفحه ي 62كتاب ادبيات<?xml:namespace prefix = o ns = "urn:schemas-microsoft-com:office:office" /?>
نوع ادبي : غنايي ، نوع توصيف : نمادين وزن : مفتعلن فاعلن مفتعلن فاعلن
1- پيوسته آواز عشق ، از هر طرف به گوش ما مي رسد (عشق ما را مي خواند ) ما به آسمان (بارگاه دوست) مي رويم ، چه كسي قصد ديدار محبوب را دارد؟ آرايه : آواز عشق : استعاره مكنيه (تشخيص) ، چپ و راست : تضاد – راست و راست : جناس (جناس مركب = امروزه با جناس افزايشي مطابقت دارد. )
2- جايگاه اصلي ما در آسمان (جوار قرب الهي ) بوده است و با فرشتگان همراه و يار بوده ايم ، بنابراين دوباره همگي به وطن اصلي خود بر مي گرديم زيرا وطن اصلي ما آنجاست .
بيت دوم مناسبت دارد با : ما ز درياييم و دريا مي رويم ما ز بالاييم و بالا مي رويم (مولوي)
هر چه از دريا به دريا مي رود از همانجا كامد آن جا مي رود (مولوي)
به اصل خويش راجع گشت اشيا همه يك چيز شد پنهان و پيدا (شبستري )
هركسي كاو دور ماند از اصل خويش بازجويد روزگار وصل خويش (مولوي)
آرايه : تلميح به حديث : كل شيء يرجع الي اصله جناس : فلك و ملك
بيت 3 : ارزش و منزلت ما از آسمان و فرشتگان برتر و بالاتر است ، پس چرا از آسمان و فرشتگان نگذريم (بالاتر نرويم ) زيرا منزلگاه واقعي ما در جوار عظمت و بزرگي حق تعالي است .
قافيه ي مياني : برتريم ، افزون تريم ، نگذريم آرايه : جناس : فلك و ملك
بيت 4 : بخت و اقبال با ما سازگار و موافق است و ايثار و جانبازي در راه محبوب كار ماست ، در اين راه پيشواي ما حضرت محمد (ص) است كه مايه ي افتخار همه ي مردم جهان است.آرايه : جناس : (يار،كار) – (جوان ، جان ) ،
( جان و جهان) افزايشي جهان : مجاز (علاقه محليه يا كليه) كنايه : جان دادن = جانبازي و بذل جان (مردن)
بيت 5 : از ديدن چهره ي زيباي چون ماه او (حضرت محمد (ص) ) ، ماه آسمان به دو نيمه شد ، زيرا تاب ديدار آن همه زيبايي را نداشت . ماه كه كمترين گداي درگاه حق تعالي است آن چنان بخت و اقبالي يافته است كه معجزه حضرت رسول شده است .
آرايه : مه اول استعاره از چهره حضرت رسول (ص) ماه دوم ماه آسمان
برنتافتن = كنايه از تحمل نكردن – تلميح به معجزه ي پيامبر ، شق القمر
تشبيه ماه به گدا وجه شبه = حالت هلالي ماه به كاسه گدايي و ديگر اين كه ماه نور خود را از خورشيد گدايي مي كند . بيت قافيه مياني دارد . ( شكافت ، نتافت ، يافت )
بيت 6 – نسيم ، بوي خوش و معطر خود را از چين و شكن گيسوي حضرت رسول گرفته است (منظور اين است كه تمام زيبايي ها و طراوت هاي اين جهان به سبب وجود پيامبر است ) و درخشش و نور خيال ما از چهره ي نوراني مثل آفتاب حضرت محمد (ص) گرفته شده است.
آرايه : استعاره مكنيه : شعشعه ي خيال – تلميح : «والضحا» اشاره به آيه ي و الشمس و الضحي
تشبيه : رخ به والضحي (ضحي به معني : 1- آفتاب 2- هنگام طلوع آفتاب )
بيت 7 – مردم مثل مرغابياني هستند كه از درياي جان و روح مطلق (حق) پديد آمده اند. پس مرغ جان ما كي مي تواند در اين دنيا اقامت كند ؟ جاني كه از درياي بي منتهاي جان و روح مطلق به وجود آمده است .
آرايه : تشبيه : خلق به مرغابيان / درياي جان مراعات : مرغ – مرغابي
مرغ استعاره از روح انسان / بحر استعاره از جان و جهان معنويت
مصراع دوم استفهام انكاري – هم مضمون با بيت منتسب به مولانا
مرغ باغ ملكوتم نيم از عالم خاك چند روزي قفسي ساخته اند بهر تنم
بيت 8 – پيمان الست (عهد و پيمان الهي كه در آغاز با انسان بسته شد) مثل موجي بر روح انسان وارد شد و جسم و قالب انسان مثل يك كشتي به وجود آمد پس دوباره وقتي جسم انسان نابود شود نوبت وصال و ديدار روح و جان با روح كل فرا مي رسد. آرايه : تشبيه : موج الست ، كشتي قالب
تلميح : به آيه : الست بربكم قالوا بلي ( اعراف- 172 )
مصراع دوم : كشتي : استعاره از جسم – مراعات : كشتي و موج كشتي شكست كنايه : مرگ فرا رسيد.