شعر سیاسی شب یلدا

گفتم بد نباشد که  ببینم شعرای ما از یلدا چه اشعاری سروده اند لذا تصمیم گرفتم تا گرآوری کنم این اشعار (البته شعرای متقدم)را که تقدیم میشود..

دیو چو بیرون رود فرشته درآید

صحبت حکام ظلمت شب یلداست

نور ز خورشید جوی بو که برآید (حافظ)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

  نگفتمت که به یغما رود دلت سعدی

چو دل به عشق دهی دلبران یغما را

هنوز با همه دردم امید درمانست

که آخری بود آخر شبان یلدا را

…  به روی تو هر بامداد نوروزیست

شب فراق تو هر شب که هست یلداییست

...باد آسایش گیتی نزند بر دل ریش

صبح صادق ندمد تا شب یلدا نرود

....برآی ای صبح مشتاقان اگر نزدیک روز آمد

که بگرفت این شب یلدا ملال از ماه و پروینم (غزلیات سعدی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

روز رویش چو برانداخت نقاب شب زلف

گفتی از روز قیامت شب یلدا برخاست (قصاید سعدی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

دور است کاروان سحر زینجا

شمعی بباید این شب یلدا را(قصاید پروین اعتصامی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عزت شب قدر و شب حساب برات

به حرمت شب آبستن و شب یلدا (قصاید عطار)

...چو درد من سری پیدا ندارد

شب یلدای من فردا ندارد (قطعات عطار)

بقیه در ادامه مطلب

که از یک چاکری عیسی چنان معروف شد یلدا (قصاید سنایی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

عمر ابد ز عهده نمی‌آیدش برون

نازم عقوبت شب یلدای خویش را

…  هجران تو تشریف به هر جا ببرد

در پس و پیش هزاران شب یلدا ببرد (غزلیات وحشی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

رتبهٔ عرفان شود شام فنا روشنت

قیمت انوار شمع در شب یلدا طلب(قصاید وحشی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

روز عیشی خواستم زاید چه دانستم که چرخ

حامله دارد به سد ماتم شب یلدای من(ترکیبات وحشی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

قندیل فروزی به شب قدر به مسجد

مسجد شده چون روز و دلت چون شب یلدا

…  قول تو زی ترسا

او بر دوشنبه و تو بر آدینه

تو لیل قدر داری و او یلدا

بر روز فضل روز به اعراض است(ناصرخسرو)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

نور رایش تیره شب را روز نورانی کند

دود خشمش روز روشن را شب یلدا کند(قصاید منوچهری)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

گر آن کیخسرو ایران و تور است

چرا بیژن شد اندر چاه یلدا

....بیخ کواکب شب  یلدا برافکند

روح القدس بشیبد اگر بکر همتش

....

همه شب‌های غم آبستن روز طرب است

یوسف روز، به چاه شب یلدا بینند

...

در زرد و سرخ شام و شفق بوده‌ام کنون

تن را به عودی شب یلدا برآورم

....

هست چون صبح آشکارا کاین صباحی چند را

بیم صبح رستخیز است از شب یلدای من(قصاید خاقانی)

…  دی کرم پیله را از قوت

پیل بالا نوا فرستادی

کرم شب‌تاب را شب یلدا

در بن چه ضیا فرستادی(قطعات خاقانی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

درازی شبهای یلدا گرفته

مرا صنعت چرخ توسن شکسته(قصاید انوری)

...با بهار رخت تواند گفت

شب  یلدا که روز نوروزم

در فراق رخ چو خورشیدت

روشنایی نمی‌دهد روزم (مقطعات انوری)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

…  هجرانت، ای دلبر، شب یلداست پنداری

رخت نوروز و دیدار تو عید ماست پنداری(قصاید اوحدی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

تا در سر زلفش نکنی جان گرامی

پیش تو حدیث شب یلدا

نتوان کرد

....هست در سالی شبی ایام را یلدا ولیک

کس نشان ندهد که ماهی را دو شب یلدا بود

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ 

 …  مهر چو از حقه مینا بنمود

ماه من طلعت صبح از شب یلدابنمود(غزلیات خواجوی کرمانی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

از شام یلدا تیره‌تر بی

درد دلم ز بودردا بتر بی(بابا طاهر)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

… یلدای غمم را سحری پیدا نیست

گریه‌های سحرم را اثری پیدا نیست

....با خود از بهر تسلی شب  یلدای فراق

هرچه گفتم ز زبان تو غلط بود غلط(غزلیات محتشم)

به طول طاعت ترسندگان ز صبح نشور

که روی خواب نبینند در شب  یلدا(قصاید محتشم)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

من از روز جزا واقف نبودم

شب یلدای هجران آفریدند(غزلیات فروغی بسطامی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

با زلف تو قصه‌ایست ما را مشکل

همچون شب یلدا به درازی مشهور(رباعیات عبید زاکانی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

مشک براطراف مه آورده‌ای

توبه به زیر گنه آورده‌ای

بر رخ تو که آفت جان منست

از شب یلدا سپه آورده‌ای(غزلیات امیر خسرو دهلوی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

چه عجب گر دل من روز ندید

زلف تو صد شب یلدا دارد

تیر مژگان تو گر هر لحظه

جا کند در دل من جا دارد

....روزهای تیره بر شبها فزود

عمر من شد یک شب یلدای عشق

ای تهی از معرفت زحمت ببر

فیض داند قدر نعمتهای عشق

…  بویش کی رسد مشگ ختن حاشا

ز عطرش وام می‌گیرد خطا و چین

شب  یلداست خورشیدی در آن پنهان

ز هر چینش نماید ماه با پروین

…  ما را وعدهای وصل دادی

فئی یا مونسی تلک الوعودی

شب یلدای هجران کشت ما را

الا ایام وصل الحب عودی(غزلیات فیض کاشانی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

شب  یلدا است هر تاری ز مویت، وین عجب کاری

که من روزی نمی‌بینم، خود این شب‌های یلدا را..(سلمان ساوجی)

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

روز پهلوی شب یلدا زند

خویش را امروز بر فردا زند(اسرار خودی اقبال لاهوری)

...اشک خود بر خویش می ریزم چو شمع

با شب یلدا در آویزم چو شمع

...

چشم جانرا سرمه اش اعمی کند

روز روشن را شب یلدا کند

 (رموز بیخودی اقبال)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

موی سیاهش پسر عم شب  یلدا

چشم مگو یک قبیله زنگی جنگی

...

خورشید برآید از شب یلدا

چون سلسله زلف تست پر حلقه

....

دلم به زلف وی از هرطرف‌ که روی نمود

سیاهی شب  یلدا ورا زمام‌گرفت

...

رایت شه گفت من آن آیت فتحم‌ که هست

طرهٔ رخسار نصرت پرچم یلدای من

... شر نرگشاده دو آهوی او کمین

زلفش به چهره چون شب یلدا بر آفتاب

...

هنرت چیست جز این ریش که‌ گویی به‌ مثل

شب یلدا بود از بس ‌که درازست و سیاه

…  ای نیلوفر بویا که خورشیدت دلیلستی

شب یلداستی مه را که بس تار و طویلستی

الا به دور زمان تا هزار طعنه رسد

به شام تیرهٔ یلدا ز صبح نورانی(قصاید قاآنی)

ــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

صد شب یلداست در هر گوشه ی زندان ما

ما خجل اما سخن در صنعت مشاطه است(غزلیات عرفی شیرازی)