انواع اسکلت ساختمان

بهاره کریمی

۳ آذر ۱۳۹۸

زمان مورد نیاز برای مطالعه: ۷ دقیقه

اسکلت ساختمان بخشی از سازه محسوب می‌شود که بدون آن سازه در برابر نیروهای عمودی و جانبی مقاومت پایینی خواهد داشت. اسکلت ساختمان انواع فلزی، فولادی، بتنی، آجری، سنگی، چوبی و خشتی دارند که در این مقاله قصد داریم هر کدام را به طور جداگانه معرفی کنیم و مزایا و معایب هر کدام را بیان کنیم. در ادامه با ما همراه باشید.

انواع اسکلت کدام اند؟

همانطور که در بالا به آن اشاره شد، اسکلت‌ها انواع فلزی، بتنی، چوبی، سنگی و ... دارند که با توجه به شرایط زمین‌شناسی منطقه مورد نظر و مصالح در دسترس آن، از یک نوع خاص اسکلت ساختمان برای پایداری سازی سازه‌های خود از آن‌ها بهره می‌برند.

اسکلت چوبی

اسکلت چوبی یکی از انواع اسکلت اولیه است که در ساخت ساختمان‌های مناطق معتدل کاربرد داشته است. در مناطق معتدل جغرافیایی مانند اروپا و شمال و شرق آمریکای شمالی و جنوبی سازه‌ها بیشتر با اسکلت چوبی جرا می‌شدند که این امر به معنی وفور درخت در منطقه و در نتیجه چوب فراوان و در دسترس برای ساخت و ساز است. در این مناطق خانه‌های مسکونی بیشتر با اسکلت چوبی ساخته می‌شوند که این امر به دلیل قیمت پایین چوب، سبک شدن سازه، سرعت در اجرای کار و سازگاری چوب با محیط مرطوب است.

در ایران نیز در شمال کشور که جنگل‌های انبوه وجود دارد و آب و هوا مرطوب است در گذشته بیشتر سازه‌ها با استفاده از چوب ساخته می‌شدند ولی امروزه این نوع اسکلت طرفداران چندانی ندارد و از قطع درختان در این منطقه جلوگیری می‌شود در نتیجه استفاده از اسکلت چوبی از رونق افتاده است.

مزایای اسکلت چوبی

• وزن کم ساختمان
• سرعت در اجرای کار
• سازگاری با آب و هوای مرطوب
• مقرون به صرفه بودن

معایب اسکلت چوبی

• مقاومت کم در برابر نیروهای جانبی (زلزله) و بلایای طبیعی مانند طوفان
• آسیب رساندن به محیط زیست با قطع بی رویه درختان
• مقاومت کم در برابر آتش

اسکلت خشتی

استفاده از این نوع اسکلت در گذشته بیشتر در خاورمیانه و ایران مرسوم بوده است. سازه‌های خشتی سازه‌هایی هستند که در ساخت آن‌ها از خشت برای احداث ستون‌های قطور، دیوارهای باربر و سایر اجزا سازه استفاده می‌شد. این نوع متریال برای ساخت سازه در این مناطق به وفور یافت می‌شد بنابراین در ساخت بناهای قدیمی موجود بیشتر از این مواد استفاده می‌شد. در ساخت بسیاری از کاخ‌های پادشاهان گذشته، معابد و ... از اسکلت خشتی بهره برده شده است.

مزایای اسکلت خشتی

• متریال طبیعی و ارزان
• متناسب با محیط زیست

معایب اسکلت خشتی

• سنگین شدن سازه
• مقاوت کم سازه در برابر نیروهای جانبی (زلزله)
• مقاومت کم در برابر آتش

اسکلت سنگی

اسکلت سنگی یکی از متداول ترین انواع اسکلت یا مصالح ساختمانی در طول زندگی بشر است زیرا تقریبا در همه جای کره زمین یافت می‌شود. استفاده از سنگ به عنوان ستون و دیوار باربر در ساخت سازه در اروپا در دوران روم باستان و رنسانس و در ایران به دوران پیش از اسلام باز می‌گردد، البته این نوع اسکلت نیز در شرق دور نیز به وفور مورد استفاده قرار می‌گرفته است. لازم به یاد آوری است که بسیاری از سازه‌های آن دوران تا کنون صلابت خود را حفظ کرده‌اند و بسیاری از آن‌ها هنوز مورد استفاده قرار می‌گیرند. استفاده از سنگ نه تنها برای ساخت ساختمان حتی برای ساخت سازه‌هایی مانند پل هم مرسوم بوده است.

مزایای اسکلت سنگی

• مقاومت زیاد در برابر عوامل جوی
• در دسترس بودن در همه جا
• مقرون به صرفه بودن
• زیبایی
• مقاومت در برابر آتش
• تحمل قابل ملاحظه نیروهای جانبی (زلزله)

معایب اسکلت سنگی

• سنگین شدن سازه

اسکلت فلزی

با پیشرفت تکنولوژی و با ذوب آهن و ابداع فولاد استفاده از اسکلت فلزی در ساخت ساختمان‌ها، پل‌ها و ... رو به افزایش گذاشت. اسکلت فلزی انواع مختلفی دارد و برای سازه‌های با کاربری و ارتفاع متغییر، متفاوت است. در اجرای سازه‌های فلزی، قطعات را معمولا به وسیله جوش دادن، پرچ کردن و اتصالات پیچ و مهره بهم وصل می‌کنند که در بین آن‌ها اتصال پیچ و مهره از بقیه مقاومت بیشتری در برابر نیروهای جانبی دارد و روش‌های پرچ کردن و جوش دادن در رتبه‌های بعدی قرار دارند. لازم به یادآوری است که اتصال به روش پیچ و مهره علاوه بر استحکام بیشتر سرعت اجرای کار بیشتری نیز دارد.

بیشتر بخوانید: اجرای اسکلت فلزی ساختمان دو طبقه چه مراحل و نکاتی دارد؟

اسکلت فلزی پیشرفته

لازم به ذکر است که با پیشرفت روز افزون تکنولوژی در قرن اخیر ساخت و صنعت اسکلت فلزی نیز با پیشرفت فراوانی روبرو بوده است. امروزه اسکلت‌های فلزی سبک پیش ساخته توسط بسیاری از شرکت‌ها ارائه می‌شود که علاوه بر سرعت درانجام کار و مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی، وزن بسیار کمی نیز دارند.

از این بین می‌توان به فناوری سی اف اس (CFS) اشاره کرد با استفاده از ورق گالوانیزه سرد نورد اقدام به ساخت اسکلت فلزی پیش ساخته سبک می‌شود. این اسکلت نسبت به اسکلت فلزی معمولی تا 35 کیلوگرم وزن کمتری در هر متر مربع دارد. از آنجایی که اسکلت سی اف اس از پروفیل‌های توخالی تشکیل شده است می‌توان از فضای داخلی آن‌ها برای انتقال خطوط انشعابات استفاده کرد. همچنین برای سرهم کردن قطعات پیش ساخته نیازی به استفاده از جرثقیل نیست و در صورت لزوم می‌توان از جرثقیل سبک استفاده کرد.

بیشتر بخوانید: مراحل ساخت و نصب اسکلت فلزی، از نصب صفحه ستون تا بادبندها

مزایای اسکلت فلزی

• همگن بودن مواد مورد استفاده
• سرعت در انجام کار
• مقاومت بالا در برابر نیروهای جانبی (زلزله)

معایب اسکلت فلزی

• هزینه بالا

معرفی متخصص اجرای اسکلت فلزی

«چنانچه برای پروژه خود نیاز به اجرای سازه فلزی را دارید می توانید درخواست خود را در سامانه ثبت درخواست کارگشا درج نمایید.»

اسکلت بتنی

استفاده از این نوع اسکلت با بالا رفتن قیمت جهانی آهن، در بسیاری از کشورها مانند ایران رو به افزایش گذاشت. اسکلت بتنی از مواد اولیه‌ای همچون شن، ماسه، سیمان و فولاد تشکیل شده است و به دلایل مختلف طرفداران زیادی دارد. متریال در دسترس و ارزان تر از اسکلت فلزی، مقاومت در برابر رطوبت، مقاومت خوب در برابر نیروهای جانبی و سرعت در انجام علمیات مجریان طرحای عمرانی را به سمت اجرای این نوع اسکلت می‌کشاند.

اسکلت بتنی پیشرفته

با پیشرفت صنعت ساخت‌و‌ساز و افزایش حساسیت دولت‌ها به مقاومت سازه‌ها، عایق بودن در برابر گرما و سرما و همچنین محیط زیست دوست بودن آن‌ها، استفاده از سازه های بتنی به روز شده مانند اسکلت بتنی آی سی اف (ICF) را با اقبال مالکان و پیمانکاران روبرو شد.

در این نوع اسکلت از پلاستوفوم، قطعات فولادی و شن و ماسه استفاده شده است. در این اسکلت دو پنل از جنس پلی استایرین که قطعات فولادی آن‌ها را به هم متصل کرده است کار گذاشته می‌شود و سپس آن‌ها را با استفاده از میلگرد مصلح کرده و فضا بین دو پنل را با استفاده از بتن پر می‌کنند. پنل‌های پلاستوفوم به عنوان عایق عمل کرده و نیاز به قالب بندی و سپس قالب برداری را در حین اجرا از بین می‌برد و سرعت انجام عملیات را افزایش می‌دهند. همچنین از آنجایی که مقاومت این پنل‌ها بسیار بالاست نیاز به تعداد زیاد ستون را برای سازه‌های با مساحت زیاد کم‌تر می‌کند.

بیشتر بخوانید: تفاوت سازه های بتنی و فولادی، کدام بهتر است؟

مزایای اسکلت بتنی

• مقاومت در برابر رطوبت
• مقرون به صرفه بودن
• سرعت انجام عملیات بالا
• معایب اسکلت بتنی
• دسترسی به منابع نامحدود آب

معرفی متخصص اجرای اسکلت بتنی

«چنانچه برای پروژه خود نیاز به اجرای سازه بتنی را دارید می توانید درخواست خود را در سامانه ثبت درخواست کارگشادرج نمایید.»

سخن آخر

اسکلت ساختمان همان طور که توضیح داده شده از ابتدای سکونت بشر بر روی زمین تا به امروز با پیشرفت زیادی روبرو بوده است. اسکلت‌های فولادی و بتنی از اسکلت‌های پیشرفته و پرطرفدار صنعت ساختمان هستند که روز به روز با ابداع فناوری‌های جدید رشد کرده و بهتر می‌شوند. مقاومت بالای آن‌ها در برابر نیروهای جانبی (زلزله)، سرعت در انجام عملیات و مقرون به صرفه بودن آن‌ها باعث شده است تا استفاده از این نوع اسکلت‌های ساختمان افزایش داشته باشد.