خلاصه درس ۱۴ علوم هشتم

فصول چهاردهم و پانزدهم(پایه هشتم)

نور و شکست نور

ماه گرفتگی(خسوف): پدیدهٔ طبیعی ای است که وقتی زمین بین ماه و خورشید قرار می گیرد و با آنها در یک راستا باشد، رخ می دهد.هنگام خسوف نور خورشید به ماه نمی رسد و سایه ی زمین روی ماه می افتد.

خورشید گرفتگی(کسوف): هر گاه ماه بین زمین و خورشید در یک راستا قرار گیرند به طوری که سایهٔ ماه روی زمین بیفتد، به این پدیده کسوف می گویند.

**

تقسیم بندی اجسام غیرمنیر

شفاف: اجسامی که نور از آنها عبور می کند. شیشه، آب و هوا

نیمه شفاف: اجسامی که بخشی از نور از آنها عور می کنند. کاغذ کالک و شیشه های مات

کدر: اجسامی که نور از آنها عبور نمی کند. آجر، مقوا و چوب

*

عدسی: از ابزارهای نوری است که نور در اثر عبور از آن می شکند.  عدسی‌ها از ماده‌های شفاف مانند شیشه وپلاستیک ساخته می‌شوند. عدسی‌ها از نظر شیوه شکست نور در آن‌ها به دو دسته همگرا (محدب یا کوژ) و واگرا (مقعر یا کاو) تقسیم می‌شوند. مثال عدسی: عینک طبی، ذره بین، لنز دوربین های عکاسی و دوربین های دو چشمی.

عدسی کوژ(واگرا)

انواع عدسی

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

توجه

 به اطلاع  می رساند چکیده ی فصول ۱۴و۱۵ در یک مطلب جایگذاری شده اند.

با تشکر مدیریت وبلاگ

مهران صلح جو

فصل سیزدهم(پایه هشتم)

هوازدگی

هوازدگی: عوامل مختلفی موجب خرد شدن سنگ ها می شود که به این فرآیند اصطلاحاً هوازدگی می گویند.

نکته: فایده هوازدگی تولید خاک است.

 نکته: از معایب هوازدگی، تخریب تدریجی سنگ های ساختمانی و بناهای تاریخی است.

انواع هوازدگی

هوازدگی فیزیکی: در این نوع هوازدگی، سنگ به قطعات کوچکتر تبدیل می شود ولی ترکیب شیمیایی آن تغییر نمی کند.

هوازدگی شیمیایی: در این نوع از هوازدگی، ترکیب شیمیایی هم تغییر می کند.

عوامل موثر در هوازدگی فیزیکی: 

- آب وقتی درون شکاف سنگ ها یخ می زند چون حجم آب بعد از یخ زدن زیاد می شود و باعث فشار بر سنگ ها می شود و تکرار این عمل در نهایت سنگ را خرد می کند.

جریان آب رودخانه ها: سنگ ها با جریان آب به هم برخورد کرده و خرد می شوند.

گیاهان: رشد ریشه گیاهان در شکاف سنگ ها آن را خرد می کنند.

جانداران: فعالیت جانوران مثل مورچه ها و... که در زمین لانه سازی می کنند.

انسان: کوه ها را تخریب می کند، تونل می سازد و...

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل دوازدهم(پایه هشتم)

سنگ ها

- سنگ ها منابع خدادادی هستند و در ایران مناطق مختلف از جمله رشته کوه البرز و زاگرس، انواع سنگ ها به وفور یافت می شوند.

کاربرد سنگ ها

1- ساختمان سازی

2- برخی سنگ ها دارای منابع مختلف مانند: گاز، نفت، آهن و طلا هستند.

3- تبدیل سنگ به خاک.(خاک به عنوان بستر زیستن جانداران استفاده می شود)

سنگ ها: 

آذرین: از سرد شدن ماگما به وجود می آیند.

رسوبی: در اثر فرسایش و رسوب گذاری به وجود می آیند.

دگرگونی: در اثر حرارت و فشار از سنگ ها حاصل می شوند.

سنگ آذرین

سنگ رسوبی

سنگ دگرگونی

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل یازدهم(پایه هشتم)

کانی ها

کانی: اجزای تشکیل دهندهٔ سنگ ها را کانی می گویند.

مصارف کانی ها:

جواهر سازی و اشیاء قیمتی: کانی طلا، کانی فیروزه، کانی یاقوت

مواد معدنی و ارزشمند: کانی مس، کانی آهن(هماتیت)

ساخت تجهیزات وقطعات صنعتی: کانی مسکوویت(طلق نسوز) - کوارتز

مصرف خوراکی: هالیت(نمک خوراکی)

داروسازی: تالک(پودر بچه)

لوازم بهداشتی: فلوئوریت(خمیر دندان)

شناسایی مواد: نمک طعام(هالیت)، گچ(ژیپس)

نکته: کانی ها مواد طبیعی غیر آلی جامد هستند که ترکیب شیمیایی نسبتاً ساده ای دارند.

فراوانی کانی ها به شرایط بستگی دارد؛ مانند: شرایط تشکیل کانی، مقدار پایداری، مقاومت آنها در برابر فرسایش و فراوانی عناصر تشکیل دهندهٔ آنها.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل دهم(پایه هشتم)

مغناطیس

انواع آهن ربا:

1- تیغه ای

2- نعلی

3- حلقه ای

قطب آهن ربا: قسمت هایی از آهن ربا که خاصیت آهن ربایی(مغناطیسی) در آن ها قوی تر است.

- اگر یک آهن ربای تیغه ای را با نخی آویزان کنیم، طوری که به راحتی بچرخد قطب N آهم ربا به سمت شمال جغرافیایی و قطب S به سمت جنوب جغرافیایی قرار می گیرد.

قطب های آهن ربا:

1- قطب N (شمال یاب)

2- قطب S (جنوب یاب)

اثر قطب های آهن ربا روی یکدیگر:

1- قطب های هم نام، همدیگر را دفع می کنند.

2- قطب های غیرهم نام، همدیگر را جذب می کنند.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل نهم(پایه هشتم)

الکتریسیته

- در اثر مالش یکی از دو جسم الکترون از دست داده و بار الکتریکی مثبت پیدا می کند و دیگری الکترون می گیرد و دارای بار الکتریکی منفی می شود.

دو قاعده درباره ی اجسامی که بار الکتریکی دارند:

الف) دو جسم که بار الکتریکی غیر هم نام دارند، هم دیگر را جذب می کنند.

ب) دو جسم که بار الکتریکی هم نام دارند، هم دیگر را دفع می کنند.

کار الکتروسکوپ(برق نما)

1- وجود بار الکتریکی

2- مقدار بار الکتریکی 

3- نوع بار الکتریکی

رسانا: اجسامی که بار الکتریکی به راحتی در آن حرکت می کنند. مثال: مغز مداد، فلزات، بدن انسان

نارسانا: اجسامی که جریان الکتریکی را عبور نمی دهند. مثال: سنگ، چوب، شیشه

- برخی الکترون ها در فاصله ای دورتر از هسته قرار دارند و به راحتی از اتم جدا شده و آزادانه در فلز حرکت می کنند. به این الکترون ها، الکترون آزاد می گویند. فلزات الکترون آزاد زیاد دارند ولی اجسام نا رسانا، الکترون آزاد به اندازه کافی ندارند.

**

القای بار الکتریکی: باردار شدن اجسام فلزی بدون تماس با آن ها.

راه های باردار شدن اجسام:

1- تماس: موافق

2- القاء: مخالف

- ابرها در اثر مالش با هوا یا ابرهای دیگر، دارای با الکتریکی می شوند. اگر دو ابر طوری به هم نزدیک شوند که بارهای مخالف آنها کنار هم قرار گیرند الکترون از یک ابر به ابر دیگر جهش می کنند که به آن تخلیه الکتریکی می گویند.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

تیم علوم تجربی

تیم علوم تجربی پایه هشتم

 مهران صلح جو

مجید نیکنام

عرفان ولی پور

نیما احمدی

فصل هشتم(پایه هشتم)

تولید مثل در جانداران

تولید مثل: تولید جانداران جدید از هم نوعان خود.

جانداران به دو روش زیر تولید مثل می کنند:

1- تولید مثل جنسی: برای تولید جاندار جدید نیاز به دو فرد با جنس های نر و ماده می باشد.

2- تولید مثل غیر جنسی: برای تولید جاندار جدید وجود یک فرد کافی است.

نکته: تولید مثل غیر جنسی معمولا در تک سلولی ها رایج است و در برخی پر سلولی ها نیز وجود دارد.

انواع روش های تولید مثل غیر جنسی:

- دونیم شدن: باکتری ها و برخی آغازیان.

- جوانه زدن: بخشی از سطح سلول برآمده شده، به تدریج بزرگ می شود و جوانه می زند. مخمر و هیدر.

- هاگزایی: هاگ در اندامی به نام هاگدان تشکیل شده و هاگ ها به کمک آب و باد پراکنده می شوند و اگر در جای مناسبی قرار گیرند، رشد می کنند و گیاه جدیدی را به وجود می آورند. خزه، سرخس ، قارچ و کپک نان.

- قطعه قطعه شدن: قطعه هایی از بدن جانداران جداشده و هر یک می تواند رشد کند و یک گیاه کامل را بوجود آورند. خزه

هیدر

 بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل هفتم(پایه هشتم)

الفبای زیست فناوری

صفات ارثی: صفاتی که از والدین یا از نسلی به نسل دیگر منتقل می شود.(رنگ چشم، رنگ پوست و چال روی گونه و توانایی لوله کردن زبان.) 

*

- بدن جانداران از سلول ساخته شده است و هسته یکی از قسمت های سلول می باشد - عامل تعیین کننده ی صفات ، درون هسته سلول قرار دارد.

- سلول از پروتئین، کربوهیدرات و لیپید ساخته شده است اما ماده ی دیگری به نام DNA وجود دارد که درون هسته سلول قرار دارد.

DNA

DNA ، اطلاعات و دستورهایی برای تعیین شکل بدن و صفات ارثی ما و همه ی جانداران دیگر دارد. این اطلاعات در واحد هایی به نام ژن قرار گرفته اند. پس ژن ها قسمتی از DNA هستند که اطلاعات، روی آنها قرار گرفته است و از سلولی به سلول دیگر و از نسلی به نسل منتقل می شوند.

*

- برخی از تفاوت های بین افراد یک نوع جاندار به دلیل عوامل محیطی می باشند که جاندار در آن رشد و زندگی کرده است.

- عوامل محیطی همان عواملی هستند که در خارج از بدن جاندار قرار دارند.

- دو گُل یکسان در خاک های متفاوت، می یابند.

- دو موش یکسان به دلیل تغذیه ی متفاوت ، یکی از آنها بیماری یافته است.

- خرگوشی که در هیمالیا زندگی می کند سفید می باشد. اگر قسمتی از موی او را بزنند و روی آن یخ قرار دهند، موهای آن قسمت به رنگ مشکی در می آیند.

- خطر سکته ی قلبی در برخی افراد به دلیل ژن هایی که دارند، بیشتر است و با ورزش و تغذیه ی مناسب آنها می توانند مانند بقیه افراد شوند.

بقیه در ادامه مطلب... 

ادامه مطلب

توجه

لطفا نظرات، انتقادات و پیشنهادات خود را درباره عملکرد این وبلاگ به وسیله ایمیل با آدرس mehransolhjoo1381@gmail.com به اشتراک بگذارید.

اطلاعیه مهم

اطلاعیه مهم

با سلام خدمت کاربران وبلاگ علوم تجربی. به اطلاع می رساند عزیزانی که با تلفن همراه این وبلاگ را مشاهده می کنند، گوشی خود را به صورت افقی نگه دارند و به ملاحضه وبلاگ بپردازند.

با تشکر

مهران صلح جو

فصل ششم(پایه هشتم)

تنظیم هورمونی

دستگاه هورمونی: گروهی از غده ها یا سلول هایی که هورمون تولید می کنند.

هورمون: ترکیبات شیمیایی در بدن که از غده هایی ترشح و به خون می روند. با خون به  

اندامهدف خود می رسند و فعالیتی را تنظیم (کم یا زیاد) می کنند.                                                                      

اندام هدف: مجموع سلول های حساس به یک هورمون.

*

کار غدد بدن: 

هیپوفیز: تنظیم رشد بدن

لوزالمعده(پانکراس): تنظیم مقدار قند خون

پاراتیروئید: تنظیم کلسیم خون

تیروئید: تنظیم سوخت و ساز بدن 

فوق کلیه: مقابله با فشار های روحی و جسمی(استرسی)

غدد جنسی: تنظیم تغییرات جنسی(بلوغ)

**

- غده ی هیپوفیز هورمون رشد ترشح می کند. 

 - تولید هورمون رشد با تاثیر با استخوان ها باعث رشد قد می شود. همچنین با تاثیر به استخوان ها

 تولید سلول های خونی را زیاد کرده و جذب کلسیم را نیز افزایش می دهد. رشد قد تا 20 سالگی

ادامه دارد .

نکته: ترشح کم یا زیاد هورمون رشد باعث کوتاه قدی یا بلند قدی غیرعادی می شود.

*

- هورمون غده ی تیروئید باعث رشد بهتر اندام ها مثل مغز می شود و در بزرگسالی باعث افزایش هوشیاری می شود.

- در ساخته شدن هورمون غده ی تیروئید، یُد به کار می رود که تیروئید، آن را از خون می گیرد. پس استفاده از ماهی و نمک یُد دار بسیار مفید است.

*

دیابت:

بزرگسالی: چاقی و عدم تحرک، خوردن زیاد کربوهیدرات و چربی، احتمال آن را افزایش 

 می دهد.

جوانی: ارثی است - کاهش ترشح هورمون انسولین باعث افزایش قند خون و در نتیجه

  دیابت می شود.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

کانال تلگرام وبلاگ

با سلام و احترام خدمت تمام کاربران این وبلاگ. کانال تلگرام این وبلاگ از آبان 94 افتتاح شده است. شما می توانید با مراجعه کردن به این کانال از امکانات و مزایای زیاد آن بهره مند شوید.

telegram.me/oloum8

با تشکر

مهران صلح جو

آیا می دانید(فلز گالیوم)

 نقطه ذوب فلز گالیــــــــــوم ۳۰ درجه‌ی سانتے‌گراد است و اگـــــر آڹ را در ڪف دست خود قرار دهید ذوبــــــــــ مے‌شود.

فصل پنجم(پایه هشتم)

حس و حرکت

محرک هایی که روی بدن ما تاثیر می گذارند. نور- صوت - مواد شیمیایی - گرما و فشار.

نکته: هر محرک فقط در محل های خاص از بدن حس می شوند. مثلا نور با چشم ، صوت با گوش و گرما با پوست حس می شوند.

اندام های حسی: اندام هایی که اثر محرک خاصی را دریافت و به پیام عصبی تبدیل می کنند.

 اندام حسی گوش

چگونه اجسام را می بینیم؟

نور به جسم برخورد می کند و تصویر جسم به چشم بازتاب می شود. نور به سلول های گیرنده ی نور چشم اثر می کند و پیام عصبی ایجاد می شود. این پیام از طریق عصب بینایی به مغز مخابره می شود. مغز با اطلاعات دریافتی تصویری از جسم را مهیا می کند و ما آن را می بینیم.

سلول های گیرنده نور در شبکیه چشم:

1- سلول های مخروطی

2- سلول های استوانه ای

- سلول های بالا اثر نور را به پیام عصبی تبدیل می کنند و از طریق عصب بینایی به مرکز حس بینایی در قِشر مُخ می فرستند.

نکته: مرکز حس بینایی در قسمت پَس سَری مُخ قرار دارد.

- گیرنده های مخروطی سه نوع اند و هر کدام به یکی از رنگ های اصلی (قرمز، آبی ، سبز) حساسیت دارند و با تحریک یک یا چند تا از این سلول ها با رنگ های مختلف اجسام را می بینیم.

*

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل چهارم(پایه هشتم)

تنظیم عصبی

تنظیم دستگاه های بدن به دو صورت انجام می گیرد

عصبی

شیمیایی(هورمونی)

 دو بخش دستگاه عصبی

1- بخش مرکزی : مغز و نخاع

2- بخش محیطی : اعصابی که از مغز و نخاع خارج شده و به اندام های بدن می رود.

مهم: اطلاعاتی که دستگاه عصبی از بیرون و درون بدن دریافت می کند. پس از تغییر در بخش مرکزی با کمک بخش محیطی به آن پاسخ مناسب می دهند. پاسخ ها ممکن است ارادی و یا غیر ارادی باشند

- پاسخ های انعکاسی بسیار سریع، بدون اراده و تفکر، برای حفاظت از خود صورت می گیرد. مثال: پلک زدن،عطسه ،سرفه و ریزش اشک.

نکته: تنظیم برخی فعالیت ها مانند ضربان قلب و تنفس نیز ارادی می باشند ولی سرعت آنها کمتر از سرعت انعکاس ها می باشد.

- مراکز عصبی از مغز و نخاع مانند مرکز فرماندهی می باشد که ضمن دریافت و درک اطلاعات آن ها بررسی می کنند و در صورت نیاز دستور لازم را به اندام های بدن می دهند.

مغز 

1- مخ

2- مخچه 

3- ساقه ی مغز

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل سوم(پایه هشتم)

از درون اتم چه خبر

تا حدود 150 سال قبل، دانشمندان بر این باور بودند که اتم از مواد ریزتری ساخته نشده اند. ولی امروزه فهمیده اند که اتم ها از ذرات ریزتری ساخته شده اند.

ساختمان اتم:

1- الکترون (e) منفی = در اطراف هسته قرار دارد.

2- پروتون (p) مثبت 

3- نوترون (n) خنثی

نکته: درون هسته  پروتون و نوترون قرار دارند.

- جرم پروتون و نوترون تقریبا باهم برابر است ولی جرم الکترون بسیار ناچیز است.

- جرم پروتون نوترون تقریبا 2000 برابر جرم الکترون است.

**

عدد اتمی: به تعداد پروتون های هسته ی یک اتم، عدد اتمی می گویند که در گوشه پائین سمت چپ نماد شیمیایی اتم نوشته می شود.

عدد جرمی: به مجموع تعداد پروتون ها و نوترون های هسته ی اتم عدد جرمی می گویند که در گوشه بالای سمت چپ نماد شیمیایی اتم نوشته می شود.

- تعداد پروتون های یک اتم در یک عنصر معین ثابت است.

لایه اول: 2 الکترون

لایه دوم: 8 الکترون

لایه سوم: 8 الکترون

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

کاتالیزگرها

36a3eae3bd2e0c678bc725c75b3d4cbb1902704__22256.mp4 - 1011 KB

دانلود کنید(کاتالیزگرها)

شیوه دانلود: بعد از کلیک بر روی لینک بالا، شما به سایت آپلود بوی هدایت می شوید. پس از کلیک بر روی لینک دانلود با تاخیر و محدود شما می توانید این فایل را دانلود کنید.

موفق باشد

مهران صلح جو

فصل دوم(پایه هشتم)

تغییرات شیمیایی در خدمت زندگی

- همه ی مواد مقداری انرژی شیمیایی ذخیره شده دارند. در اثر تغییرات فیزیکی و شیمیایی مقداری انرژی آنها تغییر می کند.

 تغییر شیمیایی(سمت راست) - تغییر فیزیکی(سمت چپ)

تغییرات:

فیزیکی: شکل، حالت یا اندازه ی ماده تغییر می کند.

شیمیایی: خواص ماده تغییر می کند.

تغییرات شیمیایی

مفید: پختن غذا

مضر: ترش شدن شیر، سوختن جنگل

نکته1: در یک تغییرات شیمیایی انرژی یا مصرف می شود و آزاد می شود.

- از انرژی شیمیایی مواد می توان استفاده کرد. یکی از راه های استفاده از انرژی مواد سوختن مواد ودیگری تولید الکتریسیته می باشد.

موارد استفاده از سوختن = پختن غذا - در خودروها - سوختن چوب - ذغال سنگ - نفت و گاز هستند.

سوختن: تغییر شیمیایی ای که با تولید نور و گرما همراه است.

نکته: سوختن مواد راه دیگر تولید الکتریسیته از آن ها می باشد.

- البته سوختن مواد باید کنترل شود در غیر این صورت نمی توان از انرژی آزادشده ی آنها استفاده کرد 

مانند: سوختن مزارع و جنگل ها.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب

فصل اول(پایه هشتم)

مخلوط و جداسازی مواد

مواد:                                                         

1. خالص: از یک نوع ماده تشکیل شده است.

2. مخلوط: از دو یا چند نوع ماده تشکیل شده است.

خالص: 

1. عنصر: ماده ای که مولکول آن از یک نوع اتم  تشکیل شده.مثال: اکسیژن ، آهن ، گوگرد ، کربن و...

2. ترکیب: مادهای که مولکول آن از دو یا چند اتم  تشکیل شده. مثال: آب مقطر، گاز کربنیک، نمک خوراکی و...

عنصر(مس)

ترکیب یونی سدیم کلراید

انواع مخلوط

1. همگن: 1- ذره های آن به طور یکنواخت پراکنده شده اند. 2-  اجزاء مخلوط قابل تشخیص نیست.

2. ناهمگن: 1- ذره های آن به طور یکنواخت پراکنده نشده اند. 2- اجزاء مخلوط قابل تشخیص است.

مخلوط همگن(محلول): 

1.محلول جامد در مایع : چای - نمک در آب - شکر درآب

2. محلول مایع در مایع : الکل در آب - سرکه در آب

3. محلول گاز در مایع : نوشابه - اکسیژن در آب

4. محلول جامد در جامد : آلیاژ

5. محلول گاز در گاز : هوا

مخلوط ناهمگن

1. جامد در مایع(سوسپانسیون): آبلیمو - دوغ - شیر - خاک شیر - شربت معده

2. مایع در مایع(امولسیون): روغن در آب - نفت در آب 

3. جامد در گاز : گرد و خاک در هوا - دود یا دوده در هوا

4. جامد در جامد : آجیل - پیتزا

هر محلول دو جزء ساخته شده است

1. حلال: ماده ای که حل شونده را در خود حل می کند.(حلال جزء بیشتری از ماده را تشکیل می دهد)

2. حل شونده: ماده ای که در حلال حل می شود.

بقیه در ادامه مطلب...

ادامه مطلب