پی بنایی را می‌توان از بلوک بتنی یا اجری ساخت. از پی بنایی با بلوک بتنی معمولاً به این دلیل استفاده می‌شود که مقرون صرفه به بوده و ظاهر غیر جذاب آن هم دیده نخواهد شد.
پی بنایی باید قادر باشد وزن سازه و نیروهای جانبی اعمالی از طرف خاک مجاور پی را به نحو مناسب تحمل کند. این پی باید بادوام و در برابر آب‌های زیرزمینی مقاوم باشد.
پی بنایی یا فقط از مصالح بنایی ساخته می‌شود (پی بنایی ساده) یا برای افزایش ظرفیت باربری نهایی توسط آرماتورهای فولادی تقویت می‌شود. انواع مختلف پی‌های بنایی، ساخت و کاربردهای آن‌ها در این مقاله بررسی می‌شوند.
انواع مختلف پی‌های بنایی مورداستفاده در ساخت‌وساز عبارت‌اند از:
- پی نواری
- پی گسترده
- پی پله‌ای
- پی به شکل قوس برعکس
پی نواری
همان‌گونه که در شکل 1 و 2 نشان داده‌شده است، پی بنایی نواری مستقیماً در زیر دیوارهای باربر و از آجر، بلوک یا مصالح سنگی ساخته می‌شود. این نوع پی برای محل‌هایی مناسب است که در آن خاک کیفیت خوب و قابل‌قبولی داشته باشد.
پی در قسمت تحتانی بسیار عریض است و عرض آن با افزایش تراز آن کاهش پیدا می‌کند. این کار به توزیع یکنواخت بار در سطحی بزرگ‌تر و جلوگیری از ترک‌ها و آسیب‌های پی در لبه دیوار کمک می‌کند.
وقتی جنس خاکی که پی نواری بنایی روی آن ساخته‌شده از لای و رس باشد، باید زیر پی یک لایه ملات اجرا گردد و تمام درزها با ملات پر شود.
در غیر این صورت، آب‌های زیرزمینی وارد این حفره‌ها شده و سبب نرم شدن خاک و مصالح به کار رفته می‌شود. در نتیجه پی نشست زیادی را متحمل خواهد شد.
در صورتی که ظرفیت باربری خاک زیر پی کم باشد، توصیه می‌شود که زیر پی بتن با ضخامت ترجیحی 100 تا 225 میلی‌متر به صورتی که در شکل 3 نشان داده‌شده، اجرا گردد.
ابعاد پی نواری بستگی به شرایط خاک زیر پی، بارهای اعمالی و روش ساخت سازه‌ای که روی پی قرار می‌گیرد، دارد.
پی گسترده
پی گسترده از آجرهای باکیفیت یا سنگ ساخته می‌شود. پایین پی در مقایسه با دیوار بنایی باربر روی آن، بسیار عریض‌تر است.
این بخش عریض‌تر پی برای توزیع بار اعمالی در سطح بزرگ‌تر ایجاد می‌شود و پایداری سازه را هم افزایش می‌دهد.
پی گسترده معمولاً در ساخت ساختمانهای دارای زیرزمین، استفاده می‌شود.
در طراحی پی گسترده معمولاً بارهای اعمالی حاکم هستند. پی در پایین بسیار عریض است و عرض آن با افزایش ارتفاع به‌تدریج کاهش می‌یابد.
مانند پی نواری، وقتی خاک زیر پی دارای مقاومت رضایت بخشی نباشد، همانند شکل‌های 4 و 5 از یک لایه بتن با ضخامت پیشنهادی 100 تا 225 میلی‌متر در زیر پی استفاده می‌شود.
پی پله‌ای
این نوع پی مشابه پی نواری است (نوع خاصی از پی نواری).
پی نواری برای زمین‌های دارای شیب مناسب نیست؛ بنابراین پله‌های عمودی برای جلوگیری از لغزش حاصل در پی اضافه می‌شوند.
استفاده از پله‌های عمودی باعث ایجاد ظرفیت باربری افقی در پی خواهد شد و در نتیجه پایداری رضایت بخشی به دست خواهد آمد.
به کار بردن دقت و توجه بسیار زیاد در ساخت پی پله‌ای برای اتصال درست بین پله‌ها به‌خصوص در هنگام ساخت با مصالح سنگی، بسیار مهم است.
پی به شکل قوس برعکس
همان‌گونه که در شکل شماره 7 نشان داده‌شده، این پی از یک قوس معکوس از جنس آجر و سنگ ساخته‌شده است و پایه یا دیوار بنایی روی آن قرار می‌گیرد.
این نوع پی امروزه معمول نیست زیرا استفاده از بتن مسلح جایگزین آن شده است.
قبلاً از این پی در ساخت ساختمانهای چندطبقه استفاده می‌شد و برای ساخت روی خاک نرم مناسب بود.
مهم‌ترین چالش برای ساخت این پی، مقاوم بودن قوس معکوس بود که نیاز به مهارت و تجربه زیادی داشت.
منبع
نوشته شده توسط تیم مترجمین موسسه 808
اگر دوست دارید به تیم مترجمین 808 بپیوندید، با ما تماس بگیرید.
دریافت فایل PDF مقاله برای اعضای VIP رایگان است. سایر کاربران با پرداخت ۵۰۰ تومان می توانند اقدام به دریافت این فایل کنند.