مدار موازی
یکی دیگر از روش های به هم بستن مقاومت ها، اتصال موازی میباشد. در اتصال موازی، ولتاژ دو سر قطعات همواره برابر است.
شکل زیر دو مقاومت را نشان میدهد که به صورت موازی به باتری متصل شدهاند. تاکید شکل الف بر این است که هر دو مقاومت مستقیماً به باتری متصل شدهاند. مدارهای الف و ب معادل یکدیگرند، ولی مدارهای موازی را به ندرت همانند شکل الف رسم میکنند، بیشتر مدارهای موازی همانند شکل ب رسم میشوند. در این روش ترسیم، نقطه تاکید میکند که انشعابها در مدار به هم متصلاند.
استفاده از مدارهای موازی بسیار متداول است. به عنوان مثال وسایل خانه به صورت موازی به برق شهر متصل می شوند. در شکل زیر تلویزیون، ضبط استریو و لامپ به صورت موازی به برق 120 ولت وصل شدهاند.
در این حالت، وجود پریزهایی که استفاده نشدهاند و یا وسایلی که خاموش اند اثری بر سایر وسایل که به برق متصلند، ندارد. به علاوه اگر جریان یک وسیله قطع شود (به وسیله قطع کردن کلید یا سیم آن) جریان سایر وسایل تغییری نمیکند. در مقابل، اگر وسایل به شکل سری به هم وصل شوند، با خارج شدن یک وسیله از مدار، جریان کل مدار قطع میشود.
اگر مقاومت ها به شکل موازی به یکدیگر وصل شوند، هر مقاومت جریانی مستقل از جریان دیگر مقاومت ها از باتری دریافت میکند. بنابراین، مجموع جریان دو مقاومت موازی و بیشتر از حالتی است که آنها تک تک در مدار حضور داشته باشند.
بنا به تعریف مقاومت، عبور جریان بیشتر متناظر با مقاومت کمتر است، بنابراین دو مقاومت موازی R1و R2 همانند یک مقاومت معادل (RP) که مقدار آن کمتر از هر دو مقاومت R1 و R2 است، عمل می کنند. برای بررسی دقیق تر مدارهای موازی از مدل آبی کمک میگیریم.
در شکل ( الف) دو لوله با مقاطع مختلف و طول های مساوی به صورت موازی به پمپی بسته شدهاند.
در شکل (ب) این دو لوله با یک لوله بزرگتر عوض شدهاند، طوری که طول آن برابر حالت قبل است ولی مقطع لوله جدید برابر مجموع مقاطع دو لوله قبلی میباشد. حجم آبی که در شکل (ب) جابه جا می شود، بیشتر از حالتی است که هر یک از لوله های 1 یا 2 به تنهایی در مدار باشند. در حقیقت لوله ای با قطر بیشتر (مقطع 1 و 2 با هم) مقاومت کمتری در برابر جریان آب دارد.
در مدار زیر، پنج لامپ به شکل موازی به هم متصل شده اند. این مجموعه توسط فیوزی به برق متصل شده است. به ترتیب لامپ ها را روشن می کنیم. اگر تعداد لامپ های روشن زیاد شود، جریان کل چه تغییری می کند؟ پس از اتصال آخرین لامپ (پرمصرف) چه اتفاقی برای فیوز می افتد؟ چرا؟
احتمالاً ماشین های برقی در شهر بازی را دیده اید. این ماشین ها به چه شکل به برق اصلی وصل شده اند؟ سری یا موازی؟